O stułbi każde z nas słyszało zapewnie na lekcjach biologii i nie były to bardzo ekscytujące lekcje. Na skali zainteresowania stułbie i chełbie jedynie nieznacznie wyprzedzały krasnorosty i plankton. O ile ciekawsze mogłyby jednak być te lekcje, gdybyśmy przypuszczali wtedy, że słodkowodne jamochłony mogą stać się naszą przepustką do dłuższego i zdrowszego życia?
Występująca w postaci maleńkiego polipa, stułbia może potencjalnie żyć w nieskończoność i nie wykazuje oznak starzenia. Ten cykl życiowy jest silnie powiązany z jej rozmnażaniem – tworząc potomstwo przez pączkowanie, jamochłon siłą rzeczy musi w każdej chwili posiadać czynne komórki macierzyste. To właśnie one, kiedy komórki każdego organizmu żywego starzeją się i umierają, mogą wytworzyć nowe komórki, które wypełnią braki.
To właśnie zmiana właściwości komórek macierzystych odpowiada za starzenie się ludzi. Wraz z upływem lat te „fabryki komórek” tracą zdolność do powielania się, prowadząc do degeneracji i zaniku nieodnawianych tkanek – np. tkanki mięśniowej. Naukowcy zgadywali, że przyczyna różnicy między zachowaniem komórek macierzystych w różnych organizmach musi tkwić w genach.
W tym celu naukowcy z Uniwersytetu Christiana-Albrechta w Kilonii wzięli pod mikroskop wyizolowane komórki macierzyste stułbi i zbadali wszystkie zawarte w niej geny. Ku ich zaskoczeniu, wnikliwe badanie doprowadziło ich do genu FoxO, który występuje u wszystkich zwierząt oraz ludzi. Chociaż FoxO był znany od dawna, jego funkcje pozostały nieodkryte aż do teraz.
W celu zbadania właściwości genu, badacze przeanalizowali dane zebrane z trzech grup stułbi – o normalnym poziomie FoxO, z nieaktywnym FoxO i z wzmocnionym FoxO. Udało im się wykazać, że zwierzęta nie posiadające badanego genu miały znacząco mniej komórek macierzystych. Zaobserwowano też drastyczne zmiany w układzie odpornościowym, przypominające zmiany w odporności u starzejących się ludzi.
To jednak nie koniec zaskoczeń – FoxO jest szczególnie aktywny u stulatków – mówi nadzorujący badanie Thomas Bosch z Instytutu Zoologii Uniwersytetu Christiana-Albrechta – Dlatego uważamy, że gen ma ogromne znaczenie dla starzenia się nie tylko stułbi, ale i ludzi.
Trudno przypuszczać, by manipulacja genami na naszym poziomie wiedzy mogła doprowadzić do urzeczywistnienia naszego marzenia o wiecznym życiu. Jednak dzięki badaniom Boscha i jego kolegów mogą bardzo szybko sprawić, że aż do śmierci będziemy zdrowsi i sprawniejsi niż kiedykolwiek wcześniej.
{jumi [*7]}
