Wędrówka rozpocznie się w Zakroczymiu, ale główny wysiłek zlotowiczów skierowany będzie na piątkową grę miejską na terenie Warszawy – śladami upamiętnionego i zapomnianego czynu zbrojnego żołnierzy Armii Krajowej. Warto przejść się ulicami stolicy by zobaczyć, jak wiele miejsc, osób i wydarzeń trzeba ocalić od zapomnienia, zatrzymać się, zapalić symboliczny znicz i na chwilę oderwać się od współczesności.
W piątek uczestnicy gry miejskiej staną o godzinie 13.30 na uroczystym apelu, pod Pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej (naprzeciwko Sejmu), a o godz. 17.00 rozpalą ognisko pamięci na Kopcu Powstania Warszawskiego.
W sobotę pomaszerujemy po dziesięciu trasach, by spotkać się na polanie w pobliżu Krzyża Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki", a o zmroku wysłuchać wojskowego Apelu Poległych na cmentarzu-mauzoleum w Palmirach.
Honorowymi patronami Zlotu są: Minister Obrony Narodowej, Minister Sportu i Turystyki, Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Marszałek Województwa Mazowieckiego oraz Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Imprezę współfinansuje MON i Samorząd Województwa Mazowieckiego. Naszymi partnerami są: Kampinoski Park Narodowy, samorządy powiatów Nowy Dwór Mazowiecki oraz Warszawa Zachód, gminy Czosnów, Izabelin i Zakroczym, Chorągiew Stołeczna ZHP im. Bohaterów Warszawy, Stowarzyszenie „Wierni Ojczyźnie" oraz CXXV Liceum Ogólnokształcące im. Waldemara Milewicza i Zespół Szkół Publicznych nr 1 STO z Warszawy.
Program 52. Centralnego Zlotu Młodzieży „PALMIRY 2012"18 października 2012 r.
18. października
Start trasy specjalnej w Zakroczymiu, prowadzonej przez członków stowarzyszenia „Wierni Ojczyźnie" – godz. 10:00.
19. października
1. Pobranie ziemi z miejsc straceń w Rembertowie i przy ul. Mszczonowskiej w Warszawie (miejsca, gdzie 15 października 1942 roku powieszono więźniów Pawiaka w odwecie za Akcję „Wieniec") – ok. 10:30.
2. Ceremonia rozpoczęcia Zlotu pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przed Sejmem – ok. 13:45.
3. Ognisko patriotyczne na Kopcu Powstania Warszawskiego – ok. 17:00.
19-20. października
Przejścia piesze, przejazdy rowerami lub pojazdami mechanicznymi po wyznaczonych przez organizatorów trasach, z uwzględnieniem Miejsc Pamięci Narodowej oraz obiektów ciekawych z przyrodniczego i krajoznawczego punktu widzenia.
Trasy zlotowe poprowadzone zostaną przez tereny Warszawy i Mazowsza, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc związanych z Armią Krajową i akcją „Wieniec".
Spotkanie wybranych grup uczestników z kombatantami na wieczornicach (na wybranych noclegach).
Wykonanie przez uczestników zadań krajoznawczych i historycznych na trasach.
20. października
1. Od 13:00 do 16:30 przybycie drużyn na punkt zborny w pobliżu wsi Pociecha (Kampinoski Park Narodowy).
2. Od 14:30 do 16:30 program towarzyszący na punkcie zbornym (m.in. pokaz grup rekonstrukcji historycznych).
3. O godz. 17:00 rozpoczęcie ceremonii zakończenia Zlotu, w tym zbiórka i złożenie wieńca pod Pomnikiem Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki", wręczenie podziękowań, odznaczeń i wyróżnień, przemarsz kolumny zorganizowanej w asyście orkiestry wojskowej do Palmir oraz Apel Pamięci z ceremoniałem wojskowym na Cmentarzu-Mauzoleum w Palmirach.
Zakończenie ceremonii ok. 19:00.
{gallery}9480{/gallery}
Trochę historii
14 lutego 1942 roku ukazał się rozkaz Naczelnego Wodza, gen. Władysława Sikorskiego, w którym po raz pierwszy pojawiły się słowa: „Armia Krajowa". W ten mroźny dzień polski Ruch Oporu, znany dotąd jako Związek Walki Zbrojnej, zyskał nazwę najlepiej oddającą jego powszechny charakter. Nazwę jakże godnie brzmiącą w angielskim tłumaczeniu – Home Army.
Nazwa ta oddawała cześć wszystkim, którzy już trzeci rok „pod butem" niemieckiego okupanta odbudowywali polską państwowość, jej instytucje i przede wszystkim Siły Zbrojne. Żołnierz polski bił się na wszystkich frontach, od Atlantyku po Pacyfik, ale od tego rozkazu pełnoprawnymi żołnierzami stali się także konspirujący w kraju bez mundurów, starsi, młodsi, a nawet dzieci - te tysiące żołnierzy, które w 1944 roku porwą się do akcji „Burza" i złożą daninę krwi w Powstaniu.
W roku 1942 trwała jeszcze żmudna praca organizacyjna: tworzenie struktur, odnajdowanie ludzi, mogących te struktury wypełnić treścią, misterne wiązanie sieci łączności kurierskiej i radiowej, wykopywanie i konserwacja broni z września 1939 roku. A ponieważ większość zajmujących się tym osób nie miała wojskowych doświadczeń – dochodziło jeszcze jedno trudne zadanie – szkolenie. Szkolenie pojedynczego strzelca, szkolenie dowódców drużyn, przyspieszone kursy oficerskie.
Obok wojskowych działań rozwijała się walka cywilna. Tajne nauczanie od szkoły powszechnej aż do studiów wyższych włącznie, konspiracyjna służba medyczna, propaganda, pomoc prześladowanym (zwłaszcza polskim Żydom) i zbieranie informacji o prześladowcach.
W drugiej połowie 1942 roku zamiarem kierownictwa wojskowego było sparaliżowanie w wybranym momencie wszystkich linii kolejowych wchodzących i wychodzących do Warszawy. Planowanie i przygotowanie akcji trwało kilka miesięcy. Trzeba było zgrać w czasie uderzenia w ośmiu miejscach: od Choszczówki przez Zielonkę, Rembertów i Anin po prawej stronie Wisły, do rejonu Odolan na lewym brzegu rzeki. Trzeba było wyszkolić wykonawców i zapewnić dostarczenie materiałów wybuchowych tak, by ich nie przechwycił okupant.
W akcję zaangażowano Kierownictwo Dywersji, Praski Batalion Saperów, kobiecy pododdział sapersko-dywersyjny „DYSK". Po wielu przygotowaniach wybrano termin akcji – w nocy z 7 na 8 października 1942 roku, nadając jej kryptonim „WIENIEC". Akcja udała się, wysadzono tory w siedmiu z ośmiu planowanych miejsc, w czterech przypadkach na wysadzanych torach znajdowały się pociągi wojskowe, a w jednym pociąg wjechał na zniszczony odcinek i wykoleił się. Uszkodzono dwa parowozy, dwa wagony towarowe i jeden wagon osobowy. Paraliż warszawskiego węzła kolejowego trwał około dwunastu godzin, ale zakłócenia w dostawach sprzętu i amunicji na front wschodni – nawet kilka dni.
Niemcy zareagowali represjami. W tydzień po akcji, 15 i 16 października ustawili w pobliżu zniszczonych torów w Rembertowie, we Włochach, w Markach, na Pelcowiźnie i na Woli pięć szubienic i powiesili na nich 50 więźniów Pawiaka. W wydanym obwieszczeniu napisali: „W nocy z 7 na 8 października wysadzili komuniści za pomocą materiałów wybuchowych linie kolejowe koło Warszawy w powietrze. Za ten zbrodniczy czyn zostało 50 komunistów powieszonych". Niezależnie od tych jawnych egzekucji, na skraju Puszczy Kampinoskiej rozstrzelano kolejne 39 osób, w tym trzy kobiety.
Dziś, w siedemdziesiąt lat po opisywanych wypadkach, stoi jeszcze jedna szubienica (przy ulicy Mszczonowskiej), a w miejscu czterech pozostałych stanęły pomniki, pod którymi czasami stają w zadumie sąsiedzi i rodziny straconych. Żadne z miejsc akcji „Wieniec" nie doczekało się upamiętnienia nawet najskromniejszą tablicą informacyjną, a nazwiska dowódców i wykonawców tej akcji powoli odchodzą w zapomnienie.
www.palmiry.pttk.pl
{jumi [*6]}
