Ogromne pożary, które do końca kwietnia strawiły co najmniej 5.280 hektarów terenów będących pod ochroną, a także miliony roślin, owadów oraz ptaków i zwierząt. Ale późniejsze informacje świadczą, że tamtejsze środowisko odradza się, chociaż zachodzą w nim zmiany.
Zaś obszar klęski żywiołowej, chociaż znaczny, stanowi tylko fragment Doliny i Biebrzańskiego Parku Narodowego. Przewodnik Bezdroży po nim, wydany po raz pierwszy w serii travelbooków, jest więc, mam nadzieję, w znacznym stopniu nadal aktualny. A jest on szczególny, nieporównywalny już tylko ze względu na temat, z innymi przewodnikami po krajach, regionach, czy wybranych miastach. Bo poświęcony został obszarowi rzeczywiście niezwykłemu. A jego znajomość przez autorów oraz sposób prezentacji budzi niekłamane uznanie.
Oprócz bogatych w fakty tekstów, 5 mapek oraz również 5 obszernych, 2-6 stronicowych wkładek tematycznych i 35 mniejszych informacji oraz ciekawostek w ramkach włamanych w tekst, przewodnik ten zawiera prawie 120 zdjęć, będących jego wyjątkowo mocnym plusem. Kto widział na własne oczy np. atakującego szczupaka, a jest w nim i takie zdjęcie zrobione pod wodą?
Czy wiele rzadkich gatunków żyjących tam, lub zatrzymujących się tylko ptaków oraz mających swoje stałe tereny zwierząt, uchwyconych obiektywem w trakcie godów, śpiewu, czy zdobywania pożywienia. Nazwy wielu pokazanych na zdjęciach roślin również znane są chyba przede wszystkim botanikom.
Treść tego przewodnika też odbiega, co jest oczywiste i logiczne, od innych w tej serii. Dotyczy przecież nie tylko niezwykłego obszaru natury, ale również terenu pasjonującego turystycznie, miejsca spływów kajakowych i tratwami, zwiedzania pieszo i na rowerach, a nawet lotów nad nim balonami. A także miast i wiosek, w których toczy się normalne życie mieszkańców. Dwa rozdziały wstępne: Informacje praktyczne o tamtejszych atrakcjach w czterech porach roku, dojeździe i poruszaniu się na miejscu oraz Informacje krajoznawcze, zawierają mnóstwo faktów, ale także ciekawostek, które czyta się z ogromnym zainteresowaniem.
Uwagę przyciągają już same tytuły, zwłaszcza w części „Fenomen Biebrzy”: „Gdzieś w Puszczy Dybła”, „Życie dzikiej rzeki”, „Setki kilometrów kwadratowych pierwotnej doliny”, „Zagadka wodniczki i boje batalionów”, czy „Gdzie czas się zatrzymał”. Nie brak, oczywiście, ważnych w każdym przewodniku informacji o charakterystyce geograficznej regionu, jego historii, kulturze i sztuce czy kuchni.
Ale już część przewodnikowa odbiega od schematów, gdyż została dostosowana do potrzeb tych czytelników – turystów, którzy zechcą poznawać Dolinę Biebrzy jednym z kilku sposobów, lub ograniczyć się tylko do poznania tamtejszych miejscowości i zabytków.
Są to trzy rozdziały z mnóstwem informacji o tamtejszych spływach kajakowych, wędrówkach pieszych i zwiedzaniu na rowerach. W każdej są proponowane najciekawsze trasy, z ich opisem, podziałem na odcinki lub dni oraz sugerowanym programem dla nich. A w przypadku spływów, dodatkowo z Kajakowym ABC. Mając takie informacje można albo po prostu popłynąć, pójść lub pojechać zgodnie z sugestiami autorów, albo korzystając z ich rad opracować sobie własną trasę dostosowana do osobistych możliwości i zainteresowań. Jak już wspomniałem, Dolina Biebrzy to nie tylko park narodowy i przyroda, ale również sporo miejscowości, w których żyją i pracują ich mieszkańcy.
Omówione są one w rozdziale „Miejscowości i zabytki”, przy czym należą do nich zarówno takie miasta, jak np. Tykocin, czy wioski, ale również warte poznania obiekty i miejsca, np. Kanał Augustowski, Twierdza Ossowiec, Wizna itp. O każdej znajduje się ciekawą, chociaż bardzo zwięzłą informację i sugestie, na co w nich zwrócić szczególną uwagę.
Osobny rozdział przeznaczony jest dla amatorów poznawania regionu i spędzania w nim czasu w ulubiony sposób. A więc na obserwowaniu przyrody, fotografowaniu, wędkowaniu – bo jest ono możliwe, na określonych warunkach, także w parku narodowym, czy nurkowaniu. Także z wieloma ważnymi i praktycznymi informacjami.
Wspomniane, obszerniejsze, 2-4 stronicowe wkładki tematyczne zawierają informacje o Kalendarium wydarzeń, Kajakowym ABC, Spływach tratwami, lotach Balonami nad Biebrzą i matecznikom Łosi. Mnóstwo ciekawostek znaleźć można również w krótszych informacjach w ramkach włamanych w tekst. Jest to więc przewodnik bardzo dobry, potrzebny i, jak już wspomniałem, świetnie napisany, zachęcający do poznawania tego unikatowego obszaru. Oczywiście z przyjemnością polecam go. W br., w związku z pandemią koronawirusa i ograniczeniem wyjazdów zagranicznych oraz krajowych do większych skupisk ludzi, jest to wręcz idealna propozycja na urlop lub chociażby krótki wypad.
DOLINA BIEBRZY. Przewodnik Bezdroży z serii travelbooków. Autorzy: Joanna Lenyk – Barszcz i Przemysław Barszcz. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2020, str. 191, cena 26,90 zł. ISBN 978-83-283-6581-0
