Wokół Zamku w Liwie i błoniach nad Liwcem odbywało się smakowanie pysznych pasztetów, tradycyjnie przygotowywanych szynek i innych mięs - bez chemicznych dodatków i nastrzykiwań Bóg wie czym - wspaniałych pierogów, gołąbków, lemoniad, miodów, kiszonek, czosnku, chlebów z miejscowych piekarń, sójek, pierekaczewników i przysmaków z kuchni tatarskiej czy znakomitych nalewek. Były też soki z różnych ziół i owoców, można było spróbować smaku słodu podczas procesu warzenia w domowy sposób piwa lub napić się żołędziowej kawy, którą pijał sam Fryderyk Chopin, wystawionej na stoisku gminy Dębe Wielkie,. Przed ogłoszeniem wyników jury na najlepsze potrawy i tzw. Gościniec ze szlaku Wielkiego Gościńca Litewskiego, współpracujący z telewizją Kuchnia Plus Tomasz Jakubiak przygotował zupę rycerską z dużą ilością kurek i polędwiczki wieprzowe w sosie rabarbarowym z kopytkami z bryndzą. Potrawy musiały być pyszne, bo do jego stolika ustawiła się długa kolejka chętnych. Popołudniowa burza z ulewnym deszczem przegoniła wszystkich do Sali Rycerskiej liwskiego zamku, wprost na koncert zespołu Lia Fail.
{gallery}21635{/gallery}
Podczas turnieju przechodziliśmy od stoiska do stoiska nie mogąc oprzeć się smakowitym pasztetom Katarzyny Wielądek z Węgrowa, kozim serom Anny Michalczuk z Witkowizny, pierogom z mięsem Bożeny Sopińskiej prowadzącej Zajazd na Liwskich Mostach, czereśniom marynowanym (przepis z działającej przed wojną cukierni) i syropom - bez grama syropu glukozowo-fruktozowego, sprzyjającego otyłości - wyłącznie z naturalnych surowców, robionym przez dwie siostry: Jadwigę Gontarz i Halinę Dusza albo sokom z Węgrowa od Małgorzaty Dąbkowskiej-Gelbrecht, która częstowała pyszną zimną lemoniadą z kwiatów bzu czarnego i nalewką o nazwie Pokrzywówka. Danuta Zawadzka z Żulina, w ubiegłym roku nagrodzona za gołąbki z kiszonej kapusty, miała je również w tym roku obok świeżej kaszanki, kiełbas czy słoniny (sała, jak mówią znawcy tego przysmaku). Zainteresowanie wzbudzało stoisko Cytrynowych Królowych, siostrzanego duetu zajmującego się przetworami z cytryn z dodatkiem np. pieprzu, imbiru, tymianku... Wyróżniały się spośród wystawców nie tylko kwietnymi wieńcami, ale też dobrym humorem i niezłomnością w dążeniu do wytrwania w tym niełatwym biznesie (http://cytrynowekrolowe.com/). Można je spotkać w soboty w Warszawie (https://www.facebook.com/JarmarkWnet), a 2 sierpnia br. wjadą na osiołu Franku ze swoimi przetworami do księdza Drozdowicza (www.lasbielanski.pl). Były tam znakomite miody, chleby i dorodny Czosnek Latowicki, skuteczny "na wampiry, czarownice, na teściowe i dziewice". Podziwialiśmy Sójki Mazowieckie - nagrodzoną Oskarem Kulinarnym lokalną potrawę Anny Kotuniak, wpisaną w 2009 roku na listę produktów tradycyjnych. Mogą być napełniane różnym nadzieniem, ale ta certyfikowana sójka, to pierogi wykonane z drożdżowego ciasta - z 1 kg mąki i 17 żółtek - cienko rozwałkowanego i wypełnionego kapustą, boczkiem lub słoninką, kaszą jaglaną i grzybami leśnymi, a następnie zapiekane. Potrawę tę dopiero w latach 50. XX wieku zaczęto określać mianem „sójki". Przygotowuje się je ręcznie według tradycyjnych przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Sójka mazowiecka powstaje na bazie surowców często pochodzących z własnego gospodarstwa. Przepisy przyrządzania tego wyjątkowego produktu mają ponad stuletnią tradycję (http://ceglow.pl/). Nie sposób wymienić wszystkich potraw, które pojawiły się na II Międzynarodowym Turnieju Smaków na Zamku w Liwie, a i tak ślinka cieknie na samą myśl.
Pomysłodawczynią kulinarnej podróży szlakiem Wielkiego Gościńca Litewskiego była Maria Koc, senator RP z PiS, z wykształcenia etnograf. Jak mówiła "Kiedyś szlak wiodący z Warszawy do Wilna powodował rozkwit miejscowości znajdujących się przy trasie. Tak m.in. rozwinął się Sokołów Podlaski. Warto wykorzystać dawny szlak litewski do promocju kultury i tadycji tego regionu." Miejscowe organizacje i gminy ponownie wytyczyły szlak wiodący z Polski na Litwę. Trzy lata temu wyznaczono pierwszy odcinek szlaku - od Warszawy do Kuźnicy i jest teraz oznakowywany. Dalsza część szlaku zostanie przygotowana w następnej kolejności. Szlak Wielkiego Gościńca Litewskiego obejmuje powiaty: miński, węgrowski, sokołowski, siemiatycki, bielsko-podlaski, białostocki oraz sokólski, Grodzieńszczyznę na Białorusi i Wileńszczyznę na Litwie. Opracowywane są m.in. mapy, przewodniki kulinarne i krajoznawcze oraz oznakowanie szlaku. Patronem przedsięwzięcia został ojciec Wojciech Wielądko z miejscowości Wielądko (pow. węgrowski), który w XVIII w. napisał staropolską książkę kucharską „Kucharz doskonały"z przepisami miejscowej kuchni, która już wtedy stała się wielkim hitem. Podczas tegorocznego Turnieju Smaków w jury zasiadła m.in. Małgorzata Wielądek, sołtys Wsi Wielądki, z której pochodził Wojciech Wielądko.
Do organizacji turnieju została zaproszona Podlaska Organizacja Turystyczna, a zdaniem Marcina Ulanowskiego Wielki Gościniec Litewski z Turniejem Smaków jest chyba jedynym takim projektem na skalę europejską. Łącząc trzy sąsiadujące ze sobą kraje ma szansę wypromować walory nie tylko Podlasia Zachodniego, ale wszystkich atrakcji turystycznych, krajobrazowych czy kulinarnych na szlaku. W przygotowaniach Turnieju Smaków brały udział całe gminy, pracownicy Zamku w Liwie, Polska Organizacja Turystyczna, Lokalna Organizacja Turystyczna Wielki Gościniec Litewski z Sokołowa Podlaskiego jak również Mazowiecka Organizacja Turystyczna. Nad sprawnym przebiegiem Turnieju czuwała Barbara Tekieli, związana przez ostatnie lata z warszawską turystyką jako pracownik Polskiej Agencji Promocji Turystyki oraz dyrektor Stołecznego Biura Turystyki.
Po obradach jury, któremu spośród tylu potraw niełatwo było wybrać te naj..., laureatami Turnieju zostali:
• I miejsce oraz Kielich Wojciecha Wielądko otrzymało Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich „Liwianka" z Liwa za Smażone pierogi z barszczykiem czerwonym, • II miejsce - Stanisława Góral z Żulina za Gołąbki z kaszą i grzybami leśnymi i • III miejsce – Elżbieta Żmudzka z Warszawy za tort „Czarna Mańka vel Makadamia".
• Nagrodę Specjalną Tomasza Jakubiaka otrzymuje Szkoła Podstawowa w Górkach Grubakach za Kwas buraczany do picia.
W kategorii „Gościniec z podróży" – najlepszy regionalny podarunek kulinarny z podróży szlakiem Wielkiego Gościńca Litewskiego Warszawa – Wilno (38 uczestników, 52 produkty) Komisja przyznała:
• I miejsce oraz Kielich Wojciecha Wielądko Gminie Dębe Wielkie za Dębską Kawę Żołędziówkę, • II miejsce Lokalnej Organizacji Turystycznej Region Puszczy Białowieskiej z Hajnówki za Ser Carski z Hajnówki, • III miejsce zdobyła Wiesława Jagoda Marcjaniuk z Sabini za Jałowcówkę Myśliwego.
• Wyróżnienie - nagrodę rzeczową ufundowaną przez Starostę Powiatu Sokołowskiego otrzymali: Mirosław Żaboklicki, Piekarnia Rodzinna w Roguszynie za Chleb z Koroną i Chleb Królewski oraz Stanisław Górski z Zająca za Nalewkę „Zającówkę".
• Nagrody rzeczowe ufundowane przez Starostę Powiatu Mińskiego otrzymali: Wiesława Cabaj z Cegłowa za Pierogi z Komosą oraz Gmina Dębe Wielkie.
• Nagroda dziennikarzy oraz Kielich Wojciecha Wielądko trafiły do Haliny Jadwigi Gontarz za Apteczkę Podróżną Babci Petroneli, natomiast wyróżnienia ufundowane przez Lokalną Organizację Turystyczną Wielki Gościniec Litewski otrzymali: Krystyna i Stefan Ambroziak z Krzemienia z miejscowości Zagacie za Miód Nadbużański Lipowy, Elżbieta Pietrzykowska z Niecieczy-Dwór za Chleb Nadbużański na Zakwasie i Krystyna Wojewódzka ze Skibniewa za Polędwicę Dojrzewającą Łososiową w Ziołach.
• Nagrody specjalne ufundowane przez LOT WGL otrzymali: Wirginia Kamisoraitiene z Kowna na Litwie za wybitne wędliny i chleby litewskie, Przedstawicielki Gminy Sabnie za bogate stoisko wystawiennicze, Związek Tatarów Rzeczpospolitej Polskiej Oddział Bohoniki za oryginalne potrawy tatarskie i kultywowanie tradycji Tatarów Polskich oraz Przysmaki Tatarskie z Supraśla za potrawy tatarskie.
Drugiego dnia, na niedzielnym Targu Śniadaniowym pojawiło się nieco mniej wystawców, za to mieli większe niż w sobotę powodzenie u licznie przybyłych amatorów prawdziwego, tradycyjnego jadła. Tego dnia można też było posłuchać wykładu Giovanniego Caldara, dziennikarza kulinarnego z Włoch, o tradycjach kuchni włoskiej i o tym co podoba mu się w tradycyjnej kuchni polskiej. On sam, zapytany co by zabrał ze sobą z lokalnych produktów - jako gościniec z podróży - wymienił trzy rzeczy: miejscowy trunek, miód i coś słodkiego, czyli w tym przypadku sękacz lub tzw. mrowisko z delikatnego ciasta, miodu i maku.
Najbliższe wydarzenia w regionie, to m.in. Dni Węgrowa - 8 sierpnia 2015 na węgrowskim rynku (http://www.wegrow.com.pl), Święto Sójki Mazowieckiej - 9 sierpnia 2015 na stadionie w Cegłowie (http://ceglow.pl) na które rokrocznie przyjeżdża ponad 10 tys. osób, Festiwal Himilsbacha w Mińsku Mazowieckim - 5 września 2015 (http://www.minsk-maz.pl/) i Targ Janowy z Pierwszym Powiatowym Turniejem Nalewek Mińskich Domowych. Więcej na: www.wielkigoscinieclitewski.pl i www.liw-zamek.pl.
