Ogólnopolska konferencja naukowa „Obrachunek z dekadą Jaruzelskiego, czyli jak dziś oceniamy ostatnie lata PRL (1981–1989). Przyczynek do bilansu historii politycznej” – Warszawa, 13–14 grudnia 2021. Fot. Sławek Kasper (IPN)
Zapraszamy na ogólnopolską konferencję naukową „Obrachunek z dekadą Jaruzelskiego, czyli jak dziś oceniamy ostatnie lata PRL (1981–1989). Przyczynek do bilansu historii politycznej”, zorganizowaną przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie. Konferencja obraduje w dniach 13–14 grudnia 2021 (poniedziałek–wtorek) w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie. Obrady otworzył prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki, na inauguracji obecni byli także dr hab. Karol Polejowski i dr Mateusz Szpytma – zastępcy prezesa IPN. Referat wstępny wygłosił prof. Antoni Dudek.
Naturalnym pretekstem do przygotowania konferencji jest czterdziesta rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Stanowi ona zarazem okazję do dokonania rzeczowego bilansu historii lat 1981–1989. Przedmiotem dwudniowych rozważań naukowców jest przede wszystkim historia polityczna tego okresu. Zaplanowano 28 wystąpień uznanych historyków, głos prokuratora oraz – odmienny od całości w treści i formie – panel socjologów-politologów i kończące całość podsumowanie.
Patroni medialni: TVP Historia, Dzieje.pl. Historykon.pl, Historia.org.pl, wiekdwudziesty.pl, „Do Rzeczy”, „Historia Do Rzeczy”, Niezłomni.com, Przystanekhistoria.pl.
Na pytania związane z tematem konferencji odpowie: dr Robert Spałek robert.spalek@ipn.gov.pl.
Zapraszamy do oglądania transmisji na kanale IPNtv Konferencje i Facebooku warszawskiego oddziału IPN.
PROGRAM
13 XII 2021
Poniedziałek
DZIEŃ PIERWSZY:
Otwarcie konferencji (godz. 9.45)
Słowo od organizatorów
Referat wstępny (godz. 10.00)
Dekada Jaruzelskiego – spojrzenie po latach – prof. Antoni Dudek
Część 1 (godz. 10.30–11.50):
Przemiany ustroju PRL w latach osiemdziesiątych – dr Jakob Maziarz
Handel zagraniczny PRL w latach 1980-1989 – w opiniach współczesnych, analizach i kontrolach. Przyczynek do bilansu – dr Krzysztof Madej
Z reformami na sztandarach – próby przeobrażeń gospodarczych w Polsce w latach osiemdziesiątych XX w. – dr Arkadiusz Gryko
Upadek finansowy PRL w latach 80. XX w. Istota załamania pieniądza i relacji finansowych z Zachodem wskutek wprowadzenia stanu wojennego – dr Dariusz Grala
Część 2 (godz. 12.00 – 13.20):
Sprawa Rurarza i Spasowskiego – dr hab. Patryk Pleskot
Internowanie prominentów (Gierek, Jaroszewicz i inni) – Jakub Szumski
Młodzi do polityki! Waldemara Świrgonia droga do Sekretariatu KC – dr Przemysław Gasztold
Głos partyjnych „konserwatystów”. Władysław Machejek i środowisko „Życia Literackiego” wobec roli i pozycji PZPR w ostatniej dekadzie istnienia partii – dr Sebastian Drabik
DYSKUSJA (godz. 13.20–13.50)
PRZERWA (godz.13.50–14.20)
Część 3 (godz. 14.20 – 15.20):
Rola społeczna Kościoła katolickiego w okresie rządów Wojciecha Jaruzelskiego w PRL – dr hab. Rafał Łatka
Dekada Generała w opiniach Redaktora „Kultury” – prof. Rafał Habielski
Filmowy portret dekady. PZPR na ekranie – dr hab. Piotr Zwierzchowski
Część 4 (godz. 15.30–16.30):
Laboratorium pierestrojki? Gen. Jaruzelski na geopolitycznej szachownicy – dr Tomasz Kozłowski
Rynkowy leninizm i nieleninowska partia. Drużyna Jaruzelskiego i jej wizje przyszłości – dr Michał Przeperski
Społeczne wizje przyszłości w przededniu transformacji – dr hab. Daniel Wicenty
DYSKUSJA (godz. 16.30–17.30).
14 XII 2021
Wtorek
DZIEŃ DRUGI:
Otwarcie drugiego dnia konferencji (godz. 9.45)
Sprawy organizacyjne
Aneks prokuratorski (10.00–10.20)
Prawo karne okresu stanu wojennego. Ocena po latach i konsekwencje – prok. Marcin Gołębiewicz
Część 1 (godz. 10.25–11.25):
Radykalna opozycja w dekadzie Jaruzelskiego. Przykład KPN – dr Grzegorz Wołk
Represje lat osiemdziesiątych, ze szczególnym uwzględnieniem stanu wojennego – dr Grzegorz Majchrzak
Opór czy przystosowanie. NSZZ „Solidarność” na rozdrożach „podziemia” i jawności 1981–1989. Na przykładzie Huty Warszawa (RKS, TKW) – dr Tadeusz Ruzikowski
Część 2 (11.30–12.30)
„Gdy Polska da nam rozkaz”. Ideologiczne uzasadnienia wzrostu roli wojska w systemie komunistycznym (1981-1985) – dr Tomasz Leszkowicz
Najlepsza dekada dla Ludowego Wojska. Siły Zbrojne PRL od stanu wojennego do okrągłego stołu – dr Paweł Piotrowski
Służba Bezpieczeństwa a polityka władz PRL w latach 1981-1989 – dr Witold Bagieński
DYSKUSJA (godz. 12.30–13.00)
PRZERWA (13.00–13.20)
Część 3 (13.20–14.20)
„Rozwydrzeni janczarzy” i „kukła moskiewska” – środowiska emigracyjne w „polskim” Londynie wobec wprowadzenia stanu wojennego – prof. Krzysztof Tarka
Zagraniczna pomoc dla Polski w stanie wojennym – dr Katarzyna Wilczok
Światowa dekoniunktura polityczna dla Związku Sowieckiego 1978-1989 – prof. Marek Kornat
Część 4 (14.30–15.10)
Restalinizacja. Polska w dobie stanu wojennego (1981-1989) – dr Tomasz Pączek
Sąd nad patronem dekady? – Vox populi – dr Robert Spałek
DYSKUSJA (godz. 15.10–15.30)
PANEL (godz. 15.30–17.00).
Co socjolog/politolog może powiedzieć badaczowi historii politycznej o „krótkiej dekadzie” gen. Jaruzelskiego (1981–1989)
- dr hab. Michał Łuczewski
- dr hab. Rafał Matyja
- dr hab. Karolina Wigura
PODSUMOWANIE OBRAD (godz17.00–17.40).
- prof. Jerzy Eisler
- prof. Andrzej Paczkowski
Żródło: IPN