Jedziemy na południe! Wprawdzie wolę morze, ale jesienią Beskidy są piękne. Zatrzymamy się w Dworze Prezydenckim w Zgłobicach, w pobliżu Tarnowa.

Nowa trasa wyznaczona przez Klub Czeskich Turystów mierzy tysiąc kilometrów i wiedzie przez górskie tereny wzdłuż granicy z Polską i Niemcami. Podzielona jest na poszczególne odcinki, łatwo więc można zaplanować sobie zarówno weekendową, jak i dłuższą wycieczkę.

Na górze Żywczakowa (Živčaková) w Beskidzie Kysuckim, między miasteczkiem Turzowka (Turzovka) i miejscowością Korňa, w pobliżu wioski Żywczakowa (Živčaková), niedaleko od granicy Słowacji z Czechami i tylko nieco dalej od z Polską, znajduje się rzymsko katolickie sanktuarium maryjne i miejsce pielgrzymkowe. Nowe, bo działa od zaledwie kilku lat, ale z historią i legendą.

„Od niepamiętnych czasów”

Władze kościelne dotychczas nie uznały rzeczywistego, czy rzekomego, „objawienia się” w jego pobliżu Maryi Panny z Lourdes, a podkreślają, że jest to miejsce kultu Panny Maryi Matki Kościoła. W obszernej informacji zawartej w folderze w języku słowackim, jaki otrzymuję, czytam, że w miejscu tym „od niepamiętnych czasów” na jednym z drzew znajdował się obrazem Panny Marii, przy którym modlili się przechodzący ludzie. Obecnie stoi tu, przed kapliczką Panny Maryi Królowej Pokoju, drewniany krzyż. 1 czerwca 1958 roku, w stulecie tzw. objawień maryjnych we francuskim Lourdes, tutejszy gajowy Matúš Lašut, miał, jak zapewniał, „widzenie” Panny Maryi.

Od tamtej pory miejsce to zaczęli odwiedzać najpierw ludzie wierzący z najbliższych okolic, a następnie także z bardziej odległych. Przypomnę, że w ówczesnej Czechosłowacji Czesi należeli (i należą nadal) do najbardziej zlaicyzowanych społeczeństw Europy, natomiast wśród Słowaków wiara i tradycje chrześcijańskie trzymały się dosyć mocno, pomimo prześladowania religii przez władze komunistyczne. Na ich polecenie palono i niszczono obiekty kultu, także tutaj, pielgrzymów zastraszano, a gajowy, który miał to widzenie kilkakrotnie zamykany był w zakładzie psychiatrycznym.

Nie miejsce objawienia, lecz kultu Panny Marii Królowej Pokoju

Po upadku systemu komunistycznego zbudowano, pod patronatem diecezjalnego biskupa i kardynała Jana Chryzostoma Korca, w latach 1992-1993 w miejscu objawienia kaplicę Panny Marii Królowej Pokoju. Stoi ona obecnie 700 metrów od parkingu, w pobliżu trzech źródełek. Natomiast msze odbywały się do niedawna na pobliskim szczycie dosyć rozległego wzgórza. W folderze podkreśla się, że zbudowanie tej kaplicy nie oznaczało uznania za fakt „objawienia”, jakiego doznał gajowy. Znajduje się w niej rzeźba Panny Marii wykonana przez morawskiego hutnika Alojza Lasáka z Hlučina.

• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
•  

A także obraz NMP z Dzieciątkiem, wyciągnięty w roku 1964 z płomieni w trakcie palenia go przez komunistów. Niemal cały został opalony, nienaruszone pozostały tylko kontury obu postaci. Obraz ten został odrestaurowany na zlecenie jednego z niemieckich lekarzy i od 1967 do 1994 r. znajdował się w Niemczech, skąd przywieziono go do kaplicy na Słowacji. W ramach różnych prac w tym miejscu zrekonstruowano także wspomniane trzy źródła wody, bijące około 300 m od kaplicy i nazywane: Najświętszego Serca Jezusowego, Serca Przebłogosławionej Panny Marii i Bożego Miłosierdzia.

Trasy pielgrzymkowe

Zaś przy dwu głównych trasach pielgrzymkowych na Górę Żywczakowi: z Turzowki – Vyšneho i Kornia postawiono Drogi Krzyżowe. Drogą z tej drugiej miejscowości, przez osadę Żywczakowi, można dojechać na parking poniżej obecnego sanktuarium nie tylko samochodem, ale nawet autobusem. Jest ona jednak tak wąska i kręta, że ruch na jej kilkukilometrowym odcinku odbywa się z sygnalizacją świetlną i oczekiwaniem pod nią do 20 minut. „Kościół w kwestii objawienia się (gajowemu) Panny Marii na Górze Żywczakowa – czytam w folderze – jeszcze nie zajął definitywnego stanowiska. Jest to jednak miejsce modlitwy i kultu maryjnego”.

Co podkreślają biskupi cytowani w folderze. Na prośbę pielgrzymów, w 2009 roku rozpoczęto na szczycie Góry Żywczakowej budowę kościoła. Z kaplicą św. Józefa, do której wchodzi się z zewnątrz, A także 43 - metrowej wysokości wieży widokowej, zakończonej krzyżem i złoconą koroną. Obok powstaje, powoli, gdyż brak na to środków, pastoralny Dom Pielgrzyma „Marta” z miejscami noclegowymi, pomieszczeniami klasztornymi dla księży emerytów oraz salami wykładowymi i na ćwiczenia duchowe. Dla – czytam dalej – księży, rodzin, mężczyzn, kobiet, dzieci i młodzieży oraz tych, którzy zechcą przeżywać bliskość z Bogiem pod opieką Panny Marii w otoczeniu ciszy i przyrody.

Monumentalna mozaika

We wnętrzu kościoła znajduje się, od 2017 roku, monumentalna, nowoczesna mozaika o znaczeniu symbolicznym, autorstwa Mistrza i Ojca Marko Rupnika. Przedstawia w centrum Ukrzyżowanego z rękoma jak gdyby obejmującego wiernych oraz postaciami Marii i apostoła Tomasza u jego stóp. Po bokach tej sceny, od sufitu do podłogi, znajduje się rozchylona zasłona z mozaiki, z różnymi scenami biblijnymi. Stworzenia Adama i z jego boku Ewy, Arką Noego, Niebiańskiej Jerozolimy, Zmartwychwstałego Jezusa z apostołem Tomaszem. Wyjaśnieniu symboliki tej mozaiki poświęcony jest obszerny, 10-stronicowy folder wydany w kilku językach, także w wersji polskiej.

Opisane są w nim m.in. dzieje kultu maryjnego od kongresu (tak w folderze, chodzi o sobór w 431 r.) w Efezie, a także przedstawione sceny biblijne ze Starego i Nowego Testamentów. Pielgrzymki do tego sanktuarium odbywają się dwa razy do roku: 8 maja i 4 października. Uczestniczą w nich wierni ze Słowacji, ale także z sąsiednich Czech i Polski oraz, mniej licznie, z innych krajów. W każdej z tych pielgrzymek uczestniczy, jak się dowiaduję, po około 5 tys. pielgrzymów. Natomiast codziennie o godzinie 11.00, w kościele sanktuarium odbywają się msze. W dniu mojego w nim pobytu, powszednim, początkowo doliczyłem się 7 uczestniczących w niej osób.

Kapłani w maseczkach i niespodzianka na wieży

• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
• Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa Słowacja, Sanktuarium Maryjne - Żywczakowa
•  

W trakcie mszy z udziałem dwu księży odprawiających ją, ze względu na przepisy w okresie pandemii, w maseczkach chirurgicznych, doszło jeszcze kilka osób. Nie nosili ich jednak wierni. Atrakcją sanktuarium jest też wspomniana wieża z platformą widokową na górze, pod zwieńczającymi budowlę koroną i krzyżem. Roztaczają się z niej przepiękne widoki na okolice. Mnie spotkała na niej niespodzianka, o której już pisałem niedawno w relacji ogólnej z dziennikarskiego wyjazdu studyjnego na Słowację w okresie pandemii koronawirusa Covid-19. Po mnie weszli przedstawiciele sanktuarium oraz lokalnej organizacji turystycznej.

I złożyli mi gratulacje, gdyż okazało się, że jestem … najstarszym dotychczas człowiekiem, który wszedł na tę wieżę. Zrobione mi na niej zdjęcie ma zostać umieszczone w galerii na szczycie, jako „rekordzisty”, z odpowiednim opisem. Nie pomogło moje tłumaczenie, że to przecież żaden wyczyn, a ja mimo rzeczywiście „bardzo dojrzałego” wieku, nadal wchodzę bez problemów na znacznie wyższe wieże kościelne i ratuszowe, do zamków, na średniowieczne mury miejskie itp. Budowa windy, którą można będzie wjeżdżać na tę platformę widokową, zaplanowana jest dopiero w drugim etapie budowy tego ośrodka pielgrzymkowego.

Autor uczestniczył w wyjeździe prasowym do Kraju (województwa) Żylińskiego na Słowacji, na zaproszenie tamtejszej Krajské organizácie cestovného ruchu (Wojewódzkiej organizacji ruchu turystycznego).

Nazwa tego słowackiego ośrodka sportowo – turystycznego położonego w Beskidach tuż przy granicy z Polską jest trochę myląca. Snowparadise Veľka Rača – Oščadnica, czyli Śnieżny Raj Wielka Racza oferuje bowiem atrakcje przez cały rok. Chociaż z letnich korzysta o połowę mniej turystów niż w zimie, „zaledwie” około 100 tysięcy.

„SNOW EXPO 2019 – NIE TYLKO DLA NARCIARZY”. W programie wystawcy targów turystyki zimowej i wystawa sprzętu, a także cykl spotkań, prelekcji oraz zawodów dla publiczności.

Czeskie Beskidy uruchomiły nową stronę intrnetową dla miłośników turystyki rowerowej www.beskydynakole.com. Znajdziemy tu opisy 40 szlaków o całkowitej długości 1627,6 km. Najkrótszy z nich mierzy 10,1 km, a najdłuższy, wiodący przez górskie szczyty, ma długość 94 km.

Na turystów odwiedzających czeskie Beskidy czeka nie tylko piękna przyroda i aktywny wypoczynek na łonie natury, ale także ciekawa atrakcja Beskidzki Szlak Piwny. Trasa łączy trzynaście małych i dużych browarów, ulokowanych na terenie całego regionu Beskidy-Wołoszczyzna. Podróżując szlakiem piwnym możemy spróbować około 80 gatunków piwa, poznamy historię i proces jego produkcji, a także posmakujemy regionalnych specjałów gastronomicznych.

Cyklistom, którzy wybierają się w czeskie Beskidy, polecamy portal internetowy www.mtbbeskydy.cz. Znajdziemy tu propozycje 36 tras rowerowych, o całkowitej długości ponad półtora tysiąca kilometrów. Najkrótsza z tras mierzy 10,1 km, a najdłuższa trasa, wiodąca grzbietami górskimi, ma długość 94 km. Wszystkie trasy można wgrać do nawigacji GPS.

Na 3. Nations Bike Festival - wielki festiwal rowerowy na pograniczu Czech, Słowacji i Polski - do miejscowości Velke Karlovice w czeskich Beskidach zapraszamy wszystkich miłośników dwóch kółek od 13 do 15 maja 2016.

Na niezwykły spacer w koronach drzew zapraszamy do miejscowości Horečky koło Frenštátu pod Radhoštěm w Beskidach. Na początku kwietnia otwarta tu została nowa ścieżka edukacyjna o nazwie Beskidzkie Niebo. Całkowita długość trasy wynosi 1800 metrów.