JESSICA (z ang. Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) to inicjatywa, której celem jest rewitalizacja miast i realizacja innych projektów miejskich. Spośród konkursów dotacyjnych wyróżnia ją fakt, że przyznawane środki są zwrotne. Po zakończeniu inwestycji beneficjent rozpoczyna spłatę pożyczki, co umożliwia finansowanie kolejnych projektów. W ten sposób pieniądze będą pracowały na rzecz regionu wielokrotnie, a fundusze unijne na projekty miejskie będą dostępne dłużej. – JESSICA to nie tylko ogromna szansa na rewitalizację mazowieckich miast, to także możliwość zdobycia doświadczenia w zakresie wdrażania zwrotnych instrumentów finansowych. Właśnie takie rozwiązania będą odgrywać dużą rolę w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. Zatem doświadczenia, które wyniesiemy z JESSICI zaprocentują w kolejnych latach – podkreślił marszałek Adam Struzik.
Menedżerem Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu jest Europejski Bank Inwestycyjny. W grudniu ub.r. ogłosił on konkurs na menedżera FROM-u. Został nim BGK, który w podziale środków na projekty typowo rewitalizacyjne i klastrowe będzie współpracował z Agencją Rozwoju Mazowsza, natomiast przy projektach energetycznych z Mazowiecką Agencją Energetyczną. – Europejski Bank Inwestycyjny w całym procesie realizacji inicjatywy JESSICA pełni rolę doradczą wobec Instytucji Zarządzających oraz jest menedżerem powoływanych funduszy powierniczych. Każde miasto powinno jednak samo ocenić, co jest dla niego ważne w rozwoju – stąd nie narzucamy jednego modelu realizacji inicjatywy JESSICA – zaznaczył Christos Kontogeorgos, z EBI. – Wspólnie z naszymi partnerami dostrzegamy potencjał do wdrażania preferencyjnych instrumentów zwrotnych na Mazowszu. Chcemy, aby nasza rola nie ograniczała się jedynie do szybkiego i prawidłowego zainwestowania powierzonych nam środków, ale pozwoliła również przygotować inwestorów z terenu województwa do korzystania z tego typu instrumentów po 2013 r. – powiedział Jarosław Bełdowski, I wiceprezes BGK.
Zarząd Województwa Mazowieckiego zadecydował, że do Funduszu Powierniczego JESSICA na Mazowszu przekazane zostaną środki na rewitalizację miast (ponad 65,9 mln zł), ochronę powietrza, energetykę (ponad 65,9 mln zł) oraz wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu regionalnym (ponad 22,7 mln zł). Pieniądze – w formie niskoprocentowych pożyczek – będą mogły być przeznaczone m.in. na renowację i termomodernizację budynków oraz ich adaptację na cele np. biurowe, rewitalizację terenów poprzemysłowych, renowację kamienic, tworzenie przestrzeni komercyjnych (np. galerii), rekreacyjnych czy edukacyjnych w budynkach i na terenach poprzemysłowych, odrestaurowanie rynków, skwerów, parków, placów zabaw, a także wdrażanie systemów monitoringu w miastach. Na wsparcie mogą liczyć także projekty zarządzania energią w miastach, instalacje kolektorów słonecznych, wymiana oświetlenia na bardziej energooszczędne i rozwój sieci ciepłowniczych. Część środków przeznaczona będzie również na wsparcie istniejącej inicjatywy klastrowej o charakterze regionalnym bądź na jej utworzenie. Z tej formy wsparcia będą mogły skorzystać m.in. samorządy, spółki komunalne, przedsiębiorcy, szkoły wyższe, kościoły, towarzystwa budownictwa społecznego czy podmioty utworzone w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Po podpisaniu umowy operacyjnej, w ciągu miesiąca, BGK ogłosi nabór wniosków na projekty, które będą mogły otrzymać wsparcie w ramach Inicjatywy JESSICA. Beneficjenci będą mogli złożyć wnioski o pożyczkę wraz z niezbędną dokumentacją. Szczegółowe warunki i zasady udzielania pożyczek przez FROM zostaną opublikowane wraz z ogłoszeniem naboru; maksymalny okres spłaty udzielonej pożyczki – do 20 lat; oprocentowanie pożyczki nawet 0,95 proc. rocznie; udział pożyczki w kosztach projektu – do 75 proc. całkowitych wydatków kwalifikowanych. Poza Mazowszem BGK pełni rolę menedżera FROM w Wielkopolsce i na Pomorzu (obszar Gdańska, Gdyni, Słupska i Sopotu). Obecnie BGK zarządza kwotą około 460 mln zł, co stanowi 49,9 proc. całkowitej alokacji województw dla JESSICA. Do 29 sierpnia br. zawarto już siedem umów na pożyczki o wartości blisko 119 mln zł na realizację projektów miejskich. W ramach finansowanych przez BGK inwestycji przeprowadzona zostanie m.in. rewitalizacja zabytkowej przepompowni ścieków w Ostrowie Wielkopolskim. Z kolei w Koźminie Wielkopolskim dawny budynek biurowo-warsztatowy zyska funkcje kulturalno-oświatowe. Natomiast pierwsza umowa inwestycyjna na Pomorzu dotyczy kompleksowej rewitalizacji części terenu byłej jednostki wojskowej w Gdańsku Wrzeszczu. Zabytkowy kompleks, po zrealizowaniu inwestycji, będzie pełnił funkcję centrum promocji kultury i sztuki.
{jumi [*9]}
