Salamandra od wieków rozpalała ludzką wyobraźnię. Choć nie jest jasne, skąd wzięło się to przekonanie, ciepłolubny płaz znalazł miejsce w wielu mitologiach jako zwierzę powiązane z żywiołem ognia. Dziś wiemy, że na zobaczenie zmiennocieplnego jaszczura w płomieniach mamy niewielkie szanse; jednak naukowcy odkryli, że salamandra ma specjalny związek ze słońcem – karmi się nim dzięki niezwykle skutecznemu panelowi słonecznemu na swojej skórze.
Dzięki Erin Graham i jej kolegom z Temple University w Filadelfii potwierdziliśmy to, co naukowcy tylko podejrzewali: że wylegiwanie się na słońcu służy czemuś więcej niż tylko wygodzie ciepłolubnego płaza. Amerykanie postanowili kontynuować obserwację biologa Henry’ego Orra, który odkrył jednokomórkowe glony Oophila amblystomatis w jajach salamandry. Algi przyczepiały się do niewyklutych jaszczurów już na parę godzin po ich przyjściu na świat.
Na początku podejrzewano, że symbiotyczny związek dwóch organizmów ogranicza się do wymiany pożywienia za tlen. Jednak obecność komórek glona wewnątrz jaj sugerowała, że chodzi o coś więcej – naukowcy zaczęli podejrzewać, że zwierzęta mogą pobierać wyprodukowaną przez glony glukozę.
Aby to sprawdzić, Erin Graham umieściła jaja salamandry w inkubatorze zawierającym wodę z radioaktywnym węglem-14 w nadziei na przetworzenie go przez Oophila na radioaktywną glukozę. Gdy okazało się, że embriony salamandry stają się radioaktywne dopiero wtedy, gdy do inkubatora dociera światło słoneczne, naukowcy otrzymali długo wyczekiwaną odpowiedź. Jak się okazało, salamandra odżywia się również na drodze fotosyntezy.
Nie jest to coś zupełnie niespotykanego w świecie zwierząt – w podobnej symbiozie z glonami żyją koralowce, gąbki i niektóre gatunki ślimaków morskich. Jednak wszystkie te organizmy są ewolucyjnie bardzo od nas oddalone – posiadająca kręgosłup salamandra jest dużo, dużo bliżej. Do teraz jest jedynym znanym kręgowcem, który wykorzystuje energię słoneczną do produkcji pożywienia.
Nie znaczy to, że salamandra nie może sobie poradzić bez swoich zielonych pomocników. Jednak porównanie płazów pozbawionych słońca z tymi żyjącymi w dogodnych warunkach wykazały, że te pierwsze są zdecydowanie słabsze i mają mniejsze szanse na przeżycie od jaszczurów wylegujących się na słońcu wedle swojego uznania.
{jumi [*7]}
