Każdy chciałby być bardziej inteligentny. Między banerami reklamowymi oferującymi niezawodne metody na schudnięcie, rewelacyjne ćwiczenia mięśni brzucha i tysiące dolarów w kilka dni, znajduje się też zawsze parę „treningów inteligencji”. Choć nigdy do końca nie potwierdzona, teoria ilorazu inteligencji zaprząta głowę psychologów od końca XIX wieku, a w naszych czasach zawładnęła w nieco histeryczny sposób wyobraźnią milionów ludzi.
Posiadanie wysokiego ilorazu inteligencji to dla wielu ludzi powód do chluby. Mensa, organizacja zrzeszająca ludzi z najwyższymi wynikami testowymi liczy sobie aż 110 tys. członków. W czasach największego „boomu IQ”, wystandaryzowane testy aplikowano niemal każdemu: uczniom, więźniom, celebrytom. Czy jednak za pomocą jednego testu faktycznie można zmierzyć iloraz inteligencji i samą inteligencję? Najnowsze badanie uczonych z londyńskiego Western University podpowiada: zdecydowanie nie.
Zestaw 12 testów mierzących pamięć, rozumowanie, uważność i umiejętność planowania został zaprojektowany i udostępniony w sieci przez Adriana M. Owena i Adama Hampshire z Brain and Minde Institute oraz Rogera Highfielda z Science Museum Group. Do testów dołączone zostały kwestionariusze dotyczące stylu życia i podstawowych informacji o wypełniającym. Badacze liczyli na góra kilkaset zgłoszeń i nie byli przygotowani na to, że będzie ich ponad 100 000.
- Powodzenie testów jest szokujące – przyznaje Owen, ekspert w dziedzinie neuronauki – W badaniu wzięli udział ludzie z każdego miejsca na ziemi, reprezentujący każdą grupę wiekową, kulturę i wyznanie!
Tak duża grupa pozwala dokładniej stwierdzić zależności i korelacje między różnymi elementami testu i życia osobistego badanych. Wyniki są jasne: ani IQ, ani żaden z elementów sam w sobie nie wyjaśnia wszystkiego. Gdy badamy szeroką gamę zdolności poznawczych, do wyjaśnienia ich należy użyć przynajmniej trzech czynników: pamięci krótkotrwałej, wnioskowania i komponentu werbalnego. Każdy z nich aktywizuje inny obszar w ludzkim mózgu.
Co jeszcze ujawniło badanie? Wbrew powszechnie reklamowanym „treningom inteligencji”, regularny trening umysłowy nie ma wpływu na wyniki testu. Znaczne pogorszenie wyników przychodzi za to z wiekiem: starsze osoby mają większe problemy z pamięcią i wyciąganiem wniosków. Lepsze wyniki w tych obszarach wykazali za to, intrygująco, ludzie grający często w gry komputerowe. Niezbyt dobrze w zakresie pamięci krótkotrwałej radzili sobie również palacze.
{jumi [*7]}