Wydany właśnie przez Bezdroża w polskim tłumaczeniu Zielony Przewodnik po nim, w najbardziej cenionej ich serii tej francuskiej oficyny, spełnia oczekiwania. Poza niewielkimi potknięciami, jest naprawdę bardzo dobry i godny polecenia zarówno tym, którzy wybierają się tam, nad Amazonkę, w Andy oraz nad Pacyfik i jezioro Titicaca, jak i czytelnikom ciekawym świata.
We wstępnych rekomendacjach, co przede wszystkim warto tam poznać, „Zobacz koniecznie” – „Najpiękniejsze miejsca”, znalazło się 10 miejsc i obiektów rzeczywiście najważniejszych i najciekawszych w tym kraju. Z dwoma wyjątkami oznaczonymi najwyższą z możliwych w tych przewodnikach liczbą gwiazdek: 3. Chociaż uważam, że zarówno Kanion rzeki Colca, najpopularniejsze, po Machu Picchu, miejsce w Peru od czasu odkrycia go dla turystyki przez krakowskich studentów – kajakarzy z wyprawy „Canoandes 79”, jak i najwyżej położone na Ziemi żeglowne jezioro świata, Titicaca, z tamtejszymi wyspami Słońca i Księżyca oraz zamieszkanymi pływającymi trzcinowymi wysepkami, również zasługują na 3*.
Także sugerowane do poznania w drugiej kolejności („Nie przegap”), po 5 „Niezapomnianych przeżyć”: Najważniejszych miast kolonialnych, Tras wycieczek, Stanowisk archeologicznych oraz Pejzaży i przyrody, uważam za bardzo trafne, chociaż nie we wszystkich jeszcze tam byłem, ale sporo o nich wiem. Godne uwagi są również propozycje wycieczek po Peru, z ich rozpisanymi dosyć szczegółowo na dni, programami. „Peru ekspresowo” w 9 dni, „Klejnoty południowego Peru” w 16 dni, „Esencja Peru” w 21 dni, „Północne Peru” w 8 dni, „Płaskowyż Centralny” w 7 dni. Tylko z ostatnią propozycją programową „Amazonia” w 5 dni, trudno mi się zgodzić.
Tak krótka wycieczka, bez rejsu po tej ogromnej rzece i jej dopływach, odwiedzenia położonych nad nią przynajmniej kilku miasteczek i osad indiańskich, chociażby San Pablo czy Alfaro, a nie tylko największego miasta Iquitos, chociażby „liźnięcia” dżungli, może dać zaledwie bardzo przybliżone pojęcie o tym obszarze na północy kraju. Mnóstwo ważnych i rzetelnych informacji znajduje się w dwu rozdziałach wstępnych: „Organizacja podróży” z „A-Z” i „Informacje krajoznawcze”. W pierwszym oczywiście o przygotowaniach do takiej podróży, formalnościach oraz poruszaniu się, noclegach i wyżywieniu na miejscu, z Kalendarium stałych wydarzeń.
A także o zagrożeniach (napady, kradzieże, choroby tropikalne) czy miejscach, gdzie można (na prowincji, a nie w stołecznej Limie) najtaniej kupować ciekawe pamiątki. Z ważną uwagą, że w przypadku kopii czy replik starych inkaskich rzeźb, ceramiki itp. trzeba mieć paragon, aby uniknąć problemów na granicy z ich wywozem. Z drugiego z tych rozdziałów sporo można dowiedzieć się o tamtejszym społeczeństwie, peruwiańskiej gospodarce, religiach i wierzeniach, geografii kraju oraz jego dziejach w poszczególnych okresach. Oczywiście także o architekturze i sztuce, kulturze i tradycjach, muzyce, tańcu, językach i kuchni.]
Podstawowa, zajmująca 2/3 treści przewodnika część „Odkrywanie Peru”, to klasyczny przewodnik po stołecznej Limie i jej okolicach, a także 9 regionach kraju, na które autorzy podzielili zwiedzanie: „Cusco i Święta Dolina Inków”, „Wokół jeziora Titicaca” – z wycieczką do sąsiedniej Boliwii, na jej wyspy: Słońca i Księżyca oraz miast: Tiahuanaco (Lista UNESCO) i Copacabana, ewentualnie także do La Paz. „Arequipa i południowa część Peru”, „Południowy odcinek Drogi Panamerykańskiej”, „Kordyliera środkowa”, „Kordyliera Biała”, „Północny odcinek Drogi Panamerykańskiej”, „Płaskowyż północny” i „Amazonia”.
W każdej z tych części są informacje ogólne i historyczne o nich, wydzielone informacje praktyczne oraz propozycje zwiedzania, z oprowadzaniem czytelnika – turysty po poszczególnych dzielnicach (Lima, Cusco, Arequipa itd.), miejscach i obiektach. Z oznaczeniem ich atrakcyjności gwiazdkami i podstawowymi, ale dosyć dokładnymi informacjami o nich. Z nazwami, adresami, stronami www, dniami i godzinami otwarcia, cenami biletów itp. I wieloma bardzo ważnymi informacjami. Np., że bilety wstępu do Machu Picchu kupić można tylko przez Internet z dużym wyprzedzeniem, a nie na miejscu. Zwiedzać zaś wyłącznie z przewodnikiem, oznaczonymi trasami.
Są to, jak wspomniałem, informacje rzetelne, zawierające „w pigułce” to, co turysta wiedzieć powinien. Niestety, z wyjątkami. W przypadku słynnego i wspaniałego, najgłębszego na Ziemi Kanionu Colca, brak nawet wzmianki, że dla turystyki odkryli go w 1981 roku polscy studenci – kajakarze. Nie rozumiem, dlaczego wydawca polskiego przekładu nie wstawił w opisującym go miejscu chociażby informacji o tym, jako „Warto wiedzieć”. Drugim słabym punktem tego przewodnika jest część dotycząca Amazonii. Poświęcono jej tylko 8 stron, z dwoma banalnymi zdjęciami, a brakiem najsłynniejszego w Iquitos „Żelaznego Domu” Eiffla.
Rozebranego i przewiezionego z Paryża po Wystawie Światowej w 1889 roku (zbudowana na nią również Wieża Eiffla nadal tam stoi i jest najbardziej znanym symbolem stolicy Francji) a następnie, chociaż niekompletnie, zmontowanego w ówczesnej światowej stolicy kauczuku. Do której nadal dostać się można tylko samolotem, albo płynąc około tygodnia statkiem w górę Amazonki, bo nie ma żadnej drogi lądowej. W krótkiej wzmiance o tym mieście, obecnie rzeczywiście trochę „zapyziałym”, brak nawet sugestii („Zobacz koniecznie”), aby uwzględnić w trakcie zwiedzania ten dom, mieszczący obecnie sklepy i restaurację. Chociaż autorzy proponują m.in., jako wielką atrakcję, zjedzenie paiche – porcji wielkiej ryby żyjącej w Amazonce.
Trzecim słabym punktem tego przewodnika w mojej ocenie jest brak spisu zarówno niewielkich objętościowo, ale przeważnie bardzo ciekawych informacji włamanych w tekst w ramkach, jak i obszerniejszych, 2 stronicowych wkładek monotematycznych na jasno zielonym tle. A są to tak istotne ze względu na treść, jak: „Miasto królów” (Lima), „Cusco – Pępek świata”, „Tajemnica zaginionego miasta” (Machu Picchu), „Jezioro kamiennych pum” (Titicaca), „Białe miasto” (Arequipa) i kilka podobnych. Trafić na nie można tylko czytając rozdzialiki poświęcone tym miastom, a w przypadku informacji w ramkach, wyłącznie przypadkowo. To zupełnie niepotrzebne, łatwe do usunięcia w następnym wydaniu, słabe punkty tego bardzo dobrego przewodnika. Wzbogacają go 24 plany i mapy oraz 70 kolorowych zdjęć. Ponadto dosyć dobry Indeks i króciutki słowniczek polsko – hiszpański z podstawowymi zwrotami.
PERU. Przewodnik Michelina z serii „Zielony przewodnik”. Brak informacji o autorze (autorach) oryginału. Przekład polski Bezdroży: Magdalena Kubas. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2019, str. 352, cena 54,90 zł. ISBN 978-83-283-5158-5