Teoretycy zajmujący się prawem postrzegali prawo bądź jako prawo naturalne (św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu, Fuller), bądź jako prawo pozytywne (Comte, Austin).
(...)
Inni natomiast postrzegali prawo jako zwykłe polecenie władzy państwowej, które jest przez tę władzę sankcjonowane. Na obrzeżach tego sporu powstała koncepcja pojmowania prawa jako ludzkiej emocji.
(...)
Fiodor Dostojewski, genialny rosyjski pisarz, zawarł w swoich „Wspomnieniach z domu umarłych” czy w „Zbrodni i karze” opis, jak je sam nazywał - „przeklętych problemów”. (...) Jedno było dla Dostojewskiego pewne - tajemnica zbrodni leży w psychice ludzkiej, w psychice przestępcy, która nie poddaje się prostej logicznej analizie. Raskolnikow, główny bohater „Zbrodni i kary”, jest czystym wytworem spojrzenia na przestępcę i przestępstwo, jakie zafundował światu Dostojewski.
(...)
Trochę później, też w Petersburgu, zaczął pracować równie genialny, chociaż mniej znany poza światem prawniczym, Polak - Leon Petrażycki. Dla Petrażyckiego prawo - tak jak moralność - jest emocją, swego rodzaju przeżyciem psychicznym. Moralność jest przeżyciem obowiązku (powinieneś dać jałmużnę biednemu, nie może on jej od ciebie żądać), prawo natomiast jest przeżyciem obowiązku, jak i uprawnienia - jeśli nabyłeś rzecz, możesz żądać jej wydania.
(...)
Leon Petrażycki był obok normatywisty Hansa Kelsena najwybitniejszym teoretykiem prawa w XX wieku, a jego pojmowanie prawa jako przeżywanie dobra bez konieczności strachu, może dla niektórych zbyt optymistyczne, jest wciąż aktualne, ponieważ otaczający nas świat właśnie tego obecnie oczekuje.
Cezary Nowakowski jest wspólnikiem wiodącym Kancelarii Nowakowski i Wspólnicy i ekspertem portalu Kruczek.pl
Żródło:
