Mniej kleszczy jest w tych parkach, w których często koszona jest trawa, a ściółka wywożona i regularnie grabiona. Pajęczaki te lubią ciepło, wilgoć i cień. Wyczekują na swoje ofiary w trawach, na liściach i w ściółce, na krzakach w cieniu drzew, pośród łąk i pól, w pobliżu siedlisk ptaków i małych gryzoni, w dolinach rzek. Na szczęście nie lubią słońca, wiatru i suchego środowiska. Przyciąga je, podobnie jak komary i meszki, ciepłota ludzkiego ciała oraz intensywne zapachy.
Wygłodniały kleszcz wspina się na trawę - do wysokości około 10 centymetrów - i tam czeka, aż ktoś będzie przechodził. Jeśli będzie miał szczęście, zaczepi się o sierść psa, ubranie człowieka lub wdrapie się na nie osłoniętą niczym skórę. Jego organ Hallera wykrywa dwutlenek węgla (ze skóry, oddechu), feromony, drgania i ciepło. Kiedy już kleszcz znajdzie się na człowieku, wędruje w poszukiwaniu skóry wilgotnej, ciepłej i miękkiej - ulubione miejsca to pachwiny, pachy oraz zgięcia łokci i pod kolanami. Wszelkie preparaty są dla głodnego kleszcza raczej obojętne.
Jak uchronić się przed kleszczem?
Najskuteczniejsze są repelenty, które spowodują, że kleszcz zrezygnuje z ukłucia Okazało się, że najskuteczniejszy (z przebadanych 20 tys. związków) jest DEET, którego stężenie 5 proc. chroni nas przed ukąszeniem kleszcza przez półtorej godziny, a 24 proc. przez pięć godzin. Substancje roślinne, które mogłyby się wydać bezpieczniejszą alternatywą dla syntetyków według dr Aleksandry Gliniewicz z PZH w dużych stężeniach drażnią skórę, eugenol - otrzymywany z goździków - jest mutagenem, a citronellol źle wpływa na rozrodczość i układ nerwowy.
Czego nie lubią kleszcze?
Kleszcze nie lubią intensywnych zapachów, tkanin syntetycznych, długich rękawów, długich nogawek spodni, butów zakrywających stopę, impregnowanych substancjami odstraszającymi. Ubranie w jasnych odcieniach ułatwi dostrzeżenie intruza. Po powrocie z terenu na którym mogły być kleszcze warto dokładnie obejrzeć skórę i wyszorować się pod prysznicem miękką szczotką. Na odnóżach kleszczy znajdują się haczyki, którymi zaczepiają się chodząc po naszej skórze, sam prysznic więc nie wystarczy. Ulubione miejsca ukąszeń kleszczy to: uszy, głowa, zgięcia dużych stawów, ręce, nogi.
Czym może nas zarazić kleszcz?
Problemem nie jest kleszcz lecz pasożyty i patogeny jakie kleszcz może przenosić i zarażać. W Polsce od 0,5 proc. do kilkunastu procent populacji kleszczy jest nosicielami wirusów, a nawet 50 proc. jest nosicielami krętków boreliozy. Dlatego też kleszcza trzeba usunąć jak najszybciej. Najlepiej wyrwać ze skóry ciągnąc pęsetką pionowo w górę od skóry, jednym silnym, zdecydowanym pociągnięciem. Nie wykręcać, nie podważać, nie przypalać, nie smarować tłuszczem czy alkoholem. To tylko go drażni i powoduje wstrzykiwanie dodatkowych porcji śliny do skóry lub nawet zwracanie zassanej krwi i skuteczniejsze zarażanie. Dobrze jest mieć kupioną w aptece pęsetkę do usuwania kleszczy. Alternatywą dla pęsety są miniaturowe pompki ssące, plastikowe "kleszczołapki" dostępne w aptekach. Usunąć kleszcza można też palcami - w rękawiczce gumowej lub owiniętymi folią do żywności - nie gołą ręką. Należy chwycić go jak najbliżej skóry i pewnym, ale i delikatnym ruchem wyciągnąć lub wykręcić. Wyrwanie kleszcza z ciała powinno odbywać się jednym zdecydowanym ruchem. Ważne jest, żeby nie zaciskać pęsety na ciele kleszcza, gdyż może to spowodować wprowadzenie jego zawartości pod skórę.Wykręca się go w kierunku przeciwnym do tego, w jakim się wkręcił. Kleszcze zazwyczaj wkręcają się ruchem w prawo, więc podczas wyciągania wykręcamy je delikatnie w lewo. Jeśli w ciele zostanie główka, trzeba usunąć ją w taki sam sposób. Nawet niewielki kawałek kleszcza może spowodować zakażenie. Po wyjęciu najlepiej kleszcza spalić lub mocno czymś zmiażdżyć. Na kleszcze nie działa brak tlenu czy wody - żywy może przetrwać w szczelnym opakowaniu. Rankę dezynfekuje się spirytusem, a miejsce po ukłuciu obserwuje przez dwa tygodnie czy nie pojawia się tam rumień.
Co pomoże uchronić przed kleszczami małe dzieci?
Aby odstraszyć kleszcze, można posmarować dziecko mieszanką oleju roślinnego z olejkiem eterycznym (mięta pieprzowa, goździk, tymianek, migdały, szałwia). Kleszcze nie lubią również zapachu czosnku, więc (jesli nie podrażni skóry) można wetrzeć go w niektóre partie ciała. Preparatami w sprayu wystarczy spryskać dokładnie ciało przed wyjściem na spacer. Jednak ich zapach może szybko wywietrzeć. Kremem na kleszcze należy pokryć cienką wartwą miejsca narażone na ukąszenia, w szczególności okolice mankietów i kołnierzyka. Kleszcze są wyczulone na woń naszej skóry. Spocone ciało będzie je przyciągać tak samo jak wody toaletowe, szczególnie o słodkich waniliowych zapachach.
Naturalny preparat odstraszający kleszcze, to np. łyżeczka suszonego rozmarynu i tymianku zaparzona w niewielkiej ilości wody lub napar z melisy i mięty pieprzowej. Po upływie 30 minut trzeba do nich dodać sok z jednej cytryny i przelać do buteleczki. Może też pomóc suszona lawenda w połączeniu z szałwią, parzona w ten sam sposób. Można przygotować napar albo natrzeć skórę liśćmi mięty pieprzowej, melisy, czosnku niedźwiedziego, piołunu bylicy lub wrotyczu pospolitego, a w naparze z powyższych ziół wypłukać ubranie. Dodatkowo możemy zabezpieczyć się jedząc czosnek, którego olejki eteryczne będą uwalniać się na powierzchni skóry.
Można równiez zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Najlepszą porą na to jest zima. Konieczne są również dawki przypominające po 3 latach, a później co 5 lat. Do grupy osób zagrożonych kleszczowym zapaleniem mózgu należą: osoby zatrudnione przy wyrębie lasu, rolnicy, wojska stacjonujące na terenach leśnych, osoby przebywające przez dłuższy czas na terenach leśnych (młodzież odbywająca praktyki, dzieci z kolonii i obozów). Źródło: http://www.medonet.pl, https://portal.abczdrowie.pl, http://www.sosrodzice.pl/.
