czwartek, grudzień 07, 2023
Follow Us
wtorek, 13 lipiec 2010 07:40

Ćwierć wieku bez Janusza Zajdla Wyróżniony

Napisane przez KW / Wikipedia / solarisnet.pl
Oceń ten artykuł
(3 głosów)

W tym miesiącu mija 25 lat od śmierci Janusza Andrzeja Zajdla, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy fantastyki naukowej. Z tej okazji wdowa po pisarzu Jadwiga Zajdel dokonała wyboru 33 opowiadań Zajdla, a zbiór wyda wydawnictwo Supernowa.

{jumi [*4]}Proza Zajdla nie zestarzała się, jego powieści wciąż oczarowują nowych czytelników, są pomysłowe, z akcją i z morałem jednocześnie. Dużo mówią o człowieku i systemach władzy. Zajdla wciąż warto czytać.

Sporo o Januszu Zajdlu będzie w najnowszym numerze pisma miłośników literatury SF - SFinksa, który ukaże się na przełomie sierpnia i września.

Janusz Zajdel

Janusz Andrzej Zajdel (ur. 15 sierpnia 1938 w Warszawie, zm. 19 lipca 1985 w Warszawie) – polski pisarz, autor fantastyki naukowej, prekursor nurtu fantastyki socjologicznej w Polsce. Ukończył fizykę na Uniwersytecie Warszawskim i przez wiele lat pracował w Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej, gdzie na początku lat 80. był współzałożycielem komisji zakładowej NSZZ Solidarność. Specjalista w zakresie fizyki jądra atomowego. Autor artykułów, broszur, skryptów i książek popularnonaukowych.

Jako autor fantastyki debiutował na łamach czasopisma "Młody Technik" opowiadaniem Tau Wieloryba. Opublikował ponad 50 opowiadań w różnych czasopismach. Jego początkowe utwory były wierne klasycznej konwencji science-fiction. Opisywał w nich kontakty z obcymi cywilizacjami, loty kosmiczne, dziwne wynalazki. Głównym jego osiągnięciem była jednak seria powieści socjologiczno-politycznych, z których pierwszą był wydany w roku 1980 Cylinder van Troffa. Zajdel przedstawiał w nich i badał społeczeństwa totalitarne, ograniczone, kontrolowane.

Faktycznie twórczość powieściowa Zajdla to utwory o charakterze dystopii, dowodzące niemożliwości stworzenia społeczności doskonałej przez narzucone odgórnie reguły. Bez trudu można doszukać się też odnośników do współczesnej mu rzeczywistości, co pozwala nawet uznać je za powieści polityczne w fantastycznym kamuflażu. Najpopularniejsza chyba z jego powieści – Limes inferior ukazuje Ziemię, której obca cywilizacja narzuciła "jedyny słuszny" system i która jest pod stałym nadzorem "Wielkiego Brata". W sposób jednoznaczny odwoływał się do antyutopii, np. Orwella – jeden z bohaterów Paradyzji nosi pseudonim Orley Huxwell (anagram: Orwell + Huxley, klasycy antyutopii).

Działalność Zajdla stanowiła inspirację dla wielu fantastów młodszych generacji i zrodziła cały nurt fantastyki socjologicznej w Polsce (np. Maciej Parowski, Marek Oramus, Andrzej Krzepkowski). Jego utwory przekładane były na białoruski, bułgarski, czeski, esperanto, fiński, niemiecki, rosyjski, słoweński i węgierski. Był działaczem międzynarodowego fandomu science fiction i członkiem World SF.

O Nagrodzie im. Janusza A. Zajdla

Nagroda im. Janusza A. Zajdla jest coroczną nagrodą w dziedzinie fantastyki, przyznawaną przez miłośników fantastyki autorom najlepszych polskich utworów literackich. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: powieści i opowiadania. Każdy czytelnik fantastyki może wybrać od jednego do pięciu utworów w każdej kategorii, wydanych w poprzednim roku kalendarzowym. Po pięć utworów, które zbiorą najwięcej głosów, znajdzie się na liście nominacji do Nagrody. Spośród nich uczestnicy POLCONu, czyli Ogólnopolskiego Konwentu Miłośników Fantastyki, dokonają wyboru Laureatów. Aby wziąć udział w głosowaniu wyłaniającym laureatów nie muszisz na POLCON przyjeżdżać – wystarczy wykupić akredytację wspierającą. Więcej informacji o nagrodzie, POLCONach i rodzajach akredytacji znajdziecie na stronie: http://www.zajdel.art.pl/ oraz na stronie: http://www.polcon.pl/.

 SUPERNOWA - Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA powstała jesienią 1977. Drukowała zakazane przez komunistyczne władze arcydzieła światowej literatury. Nie stroniła od fantastyki. Jej nakładem ukazały się m.in. książki George'a Orwella, Kurta Vonneguta, Eugeniusza Zamiatina, Aleksandra Zinowiewa i Tadeusza Konwickiego, którego "Mała apokalipsa" weszła do kanonu lektur szkolnych. Jako pierwsza zajęła się tematem skinowskiej subkultury w książce Ewy Wilk "Krucjata łysogłowych", ukazał prawdziwe oblicza postkomunistycznych prominentów w "Portretach w podczerwieni" Jerzego Morawskiego i opublikowała wstrząsające reportaże o ludziach skazanych na karę śmierci - "Czekając na kata". Obecnie specjalizuje się w wydawaniu powieści i opowiadań polskich autorów science fiction i fantasy. Zaczęli od "Miecza przeznaczenia". Od 1992 roku wydali jedenaście książek Andrzeja Sapkowskiego, klasyka polskiej fantasy. Debiutowali tam znani autorzy, jak Jacek Dukaj, Ewa Białołęcka, Artur Baniewicz. Pisali dla znani publicyści Marek Oramus i Rafał A. Ziemkiewicz oraz twórca "Polskiego Zoo" Marcin Wolski. Książki autorów wydawnictwa zdobywały prestiżowe nagrody, a wiele zostało przetłumaczonych na rosyjski, czeski, litewski, słowacki, niemiecki, francuski, hiszpański. Wydawnictwo wielokrotnie było uznawane za najlepsze zarówno przez polskich, jak i zagranicznych czytelników. Dwukrotnie otrzymało nagrodę Euroconu dla najlepszego wydawcy.

{jumi [*7]}

a