„Obywatele PRL byli zajęci budowaniem socjalizmu do 16. Potem, w czasie wolnym, po wyjściu z pracy, stawali się innymi ludźmi" – mówi Aleksander Jałosiński, fotoreporter. "Ani ja, ani nikt nie wierzył w upadek komunizmu. [...] Więc każdy myślał, jak tu przeżyć to swoje życie, żeby nie stoczyć się całkiem.".
Wystawa będąca autorskim projektem Łukasza Modelskiego to fotograficzny, nieoficjalny portret PRL-u. Zdjęcia nie pokazują ani rządowych ceremonii, ani głów państw, ani bohaterów propagandowych reportaży. Bohaterowie prezentowanych fotografii nie są w pracy, odpoczywają, swobodnie dysponują swoim czasem.
Sześciu fotografów, z których najstarszy urodził się w 1928, a najmłodszy – w 1940 roku, większą część życia zawodowego spędziło w PRL-u. Pracowali dla każdego niemal rodzaju prasy dostępnej w PRL-u - od zapatrzonego w Zachód "Przekroju", przez estetyzującą "Polskę", gazety codzienne, tygodniki, pisma branżowe, po "Przyjaźń", organ Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Zdjęcia pokazywane na wystawie powstawały jako ilustracje do artykułów, wywiadów, reportaży. Czasem "przy okazji" zleceń. Życie codzienne PRL-u uchwycone na fotografiach bywa absurdalne, zabawne, ale nierzadko niepokojące. Dla części bohaterów zdjęć czas wolny, to wysiłek funkcjonowania pomimo rzeczywistości, próba zapanowania nad tym, nad czym zapanować się da. Dla innych przeciwnie, to czas zapomnienia w przypadkowej i doraźnej zabawie.
Fotografie prezentowane na wystawie często w zamierzeniu pełniły funkcję propagandową. Równie często jednak, przy świadomym udziale ich twórców, a czasem jedynie dzięki nowemu kontekstowi stawały się antypropagandą. Tym ciekawszą, że publikowaną przecież w oficjalnych mediach.
Kurator wystawy - Łukasz Modelski, współpraca ze strony Zachęty - Magdalena Komornicka, projekt ekspozycji - Grzegorz Rytel.
Autorzy fotografii: Romuald Broniarek, Aleksander Jałosiński, Bogdan Łopieński, Jan Morek, Wojciech Plewiński, Tadeusz Rolke.
13.08 - 22.09. 2013 r. - Czas wolny. Fotografie
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, Warszawa
http://www.zacheta.art.pl/article/view/1463/czas-wolny-fotografie
{jumi [*8]}
