Nad Zatoką Warneńską Morza Czarnego oraz Jeziorem Warneńskim, rozciąga się niespełna 340-tysieczne miasto Warna. Trzecie pod względem liczby ludności w Bułgarii po stołecznej Sofii i Płowdiw oraz największy port kraju.

Jest to jeden z najbardziej oryginalnych, nowoczesnych budynków nie tylko w Gdańsku. Zbudowany w latach 2012-2017 uznany został przez jury konkursu nań za „nowy symbol Gdańska”, „nową ikonę”, „projekt rzeźbiarski”.

Pod tym tytułem opublikowałem reportaż z mojej pierwszej podróży po chorwackim wybrzeżu Adriatyku równo… 60 lat temu. Do powrotu do niej i tamtych, odległych czasów, zachęciła mnie dr Agnieszka Puszczewicz, dyrektorka przedstawicielstwa w Polsce Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej.

Głośny ostatnio propagandowy atak Władimira Putina na Polskę i, na szczęście nieudana, próba fałszowania historii naszej i Europy XX wieku, a zwłaszcza lat 30-tych, skłoniła mnie do zabrania głosu.

Nie ma zgody na zamianę katów z ofiarami. XX wiek przyniósł światu niewyobrażalne cierpienie i śmierć setek milionów ludzi – zamordowanych w imię chorych, totalitarnych ideologii. Śmiertelne żniwo nazizmu, faszyzmu i komunizmu jest oczywistością dla ludzi naszego pokolenia.

Dojechać tu trudno, chociaż to zaledwie trochę ponad 40 kilometrów od Przemyśla. Do Lwowa jest ponad dwukrotnie dalej. Ale droga od granicy, w odróżnieniu od lwowskiej, koszmarna. Trudno znaleźć bardziej delikatne określenie na te dziesiątki wypełnionych wodą i błotem dziur niemal w każdym metrze kwadratowym niegdyś asfaltowej nawierzchni.

Józef Wissarionowicz Djougashvili miał zwyczaj zbierać swoją radę na posiedzenie. Słuchał ludzi dobrotliwie, jednego pochwalił, drugiego wysłał do łagru – po czym podejmował decyzję jaką chciał. Towarzysze starali się odgadnąć decyzje z góry i doradzać to, co On chciałby zrobić – ale czasem mówili co innego – i czasem nawet Stalin dawał się przekonać.

Wzdłuż brzegów Newy w Sankt Petersburgu, vis a vis miejsca w którym Mała Newa łączy się z Wielką, a na cyplu – Striełce wznoszą się dwie bliźniacze kolumny rastralne, stoi jedna z najsłynniejszych budowli świata: Pałac Zimowy oraz pozostałe cztery główne budowle tworzące obecnie kompleks Ermitażu.

Przypuśćmy, że w 1946 roku towarzysz Józef Wissarionowicz Djougashvili znany lepiej pod ksywką „Stalin", bawił się myślą wpisania Polski do Bratniej Rodziny Narodów Sowieckich. Bo właściwie – co Polaczyszkom za różnica, a zawsze to jakoś łatwiej administrować. I wielu Polaków – podobno nawet połowa – myślała podobnie.

14 marca minęła rocznica rozstrzelania w Oświęcimiu śp. prof. Adama Zdzisława Heydla. Adam Heydel był, podobnie jak śp. Roman Rybarski i śp. Edward Taylor, zwolennikiem całkowitego (w przypadku Rybarskiego: prawie całkowitego...) liberalizmu gospodarczego, podobnie jak Oni należał do narodowców (był nawet Prezesem Klubu Narodowego w Krakowie) – i podobnie jak Oni był prześladowany przez Czerwoną Hołotę, która objęła w Polsce rządy po 1926 roku.