Stanowi też główny cel zwiedzania wśród tutejszych atrakcji turystycznych. Obok, oczywiście, Hradu – zamku i otaczającej go dzielnicy Hradczany oraz dawnego podgrodzia – Małej Strany, położonej na zboczach zamkowego wzgórza na zachodnim brzegu Wełtawy. Granice Starého Města, jak nazywają ją Czesi, od zachodu i północy wytycza nurt Wełtawy, która za Mostem Maneša, pierwszym na północ za sławnym średniowiecznym, kamiennym Mostem Karola (Karlův Most) skręca na wschód.
Od Bramy Prochowej do Wieży Mostowej
Od wschodu i południowego wschodu natomiast ciąg dawnych, nieistniejących już murów obronnych i fos, obecnie ważnych arterii miejskich. O czym przypomina jedna z ich nazw: Na přikopiě, co znaczy Na fosie, biegnąca od przepięknej, gotyckiej 65-metrowej wysokości Bramy Prochowej (Prašná brána) do popularnego Mostka (Můstek) wyznaczającego dolną granicę, gdyż opada on w dół, w rzeczywistości zaś na północy zachód od zamykającego go na górze Muzeum Narodowego (Národni muzeum), placu – szerokiej ulicy Václavského náměsti nazywanego przez mieszkańców i bywalców stolicy Vaclavakiem.
Na Starówce zachowały się liczne zabytkowe budowle oraz całe ich kompleksy poczynając od średniowiecznych, poprzez renesansowe i barokowe, aż po początek XX wieku. Ze słynnym secesyjnym Obecním důmom – Domem Miejskim (1905-1911) zbudowanym obok Bramy Prochowej na miejscu średniowiecznej rezydencji czeskich królów. Najsławniejsze z tych zabytków, to ta właśnie brama na wschodniej „granicy" Starówki, a zarazem jedna z najważniejszych budowli na głównym szlaku turystycznym prowadzącym na zachód do Mostu Karola z jego wschodnią Wieżą Mostową (Mostecka věž) z końca XIV wieku.
Najcenniejsze zabytki
I sąsiadujący z nią kompleks Uniwersytetu Karola, najstarszego (założony w 1348 roku) w Europie środkowej, oraz m.in. Muzeum Bedřicha Smetany w dawnym gmachu wodociągów miejskich z neorenesansową fasadą. Na północy zaś Starego Miasta do szczególnie cennych zabytków należy XIII – wieczny klasztor św. Agnieszki (Anežský klášter), obecnie wspaniała galeria czeskiej sztuki średniowiecznej. A także Josefov – średniowieczna dzielnica żydowska z czterema zabytkowymi synagogami, żydowskim ratuszem (dzielnica posiadała autonomię) oraz historycznym, najstarszym w Europie (I. połowa XV w.) kirkutem (cmentarzem).
W południowej części Starówki natomiast przede wszystkim klasycystyczny Teatr Stanowy (Stavovské divadlo), Kaplica Betlejemska (Betlemská kaple) w której nauczał Jan Hus, warta uwagi, chociaż to tylko jej replika. A także kościoły: św. Marcina w Murze (sv. Martina ve zdi) i św. Idziego (sv. Jilji). No i ulice oraz uliczki w okolicach Targu Węglowego (Uhelný trh) i placu Betlejemskiego (Betlemské náměsti). Sercem i punktem centralnym Starego Miasta jest rozległy rynek – plac Staromiejski (Staroměstské náměsti). Ze średniowiecznym (zbudowany w 1338 r., wieża dobudowana w 1364 r.) ratuszem (Staroměstská Radnice).
Staromiejski rynek
Siedzibą praskiego primatora – prezydenta miasta, gmachu o przebogatej historii. Ze sławnym Orlojem – zegarem astronomicznym przed którym o każdej pełnej godzinie, zwłaszcza w południe, gromadzą się tłumy turystów aby w trakcie bicia zegara zobaczyć figurki pojawiające się w okienkach nad znakami zodiaku. Ratusz składa się z kilku dobudowywanych do niego, w miarę rosnących potrzeb, budynków: gotyckich i renesansowych. W wieży znajduje się, na I piętrze, kaplica wykuszowa z 1381 roku z bogato zdobionym, niedawno zrekonstruowanym sklepieniem.
{gallery}22006{/gallery}
Są również schody na galerię widokową, z której roztacza się przepiękna panorama miasta. Wspaniale rzeźbione są późnogotyckie drzwi główne do ratusza, za nimi znajduje się bogato zdobiony mozaikami hol główny. Wewnątrz są również sale recepcyjne i obrad rady miejskiej. Zaś frontony poszczególnych, przylegających do siebie budynków ratusza, to prawdziwe dzieła sztuki i architektury. Rynek był, już od XI wieku, głównym placem targowym miasta. Także obecnie organizowane są na nim m.in. jarmarki bożonarodzeniowe oraz różne imprezy. A także zgromadzenia i demonstracje.
Pałace i świątynie
Niemal każdy budynek na pierzejach rynku, to zabytek czeskiej architektury. Szczególnie wyróżnia się wśród nich duży, późnobarokowy pałac Goltz-Kińskich z lat 1755-1765, z najpiękniejszą w stolicy rokokową fasadą. Sąsiaduje on z kilkupiętrowymi kamienicami... zasłaniającymi piękną fasadę gotyckiego kościoła Marii Panny przed Tynem. Ponad ich dachami widać tylko jego dwie charakterystyczne, strzeliste wieże otoczone przez mniejsze wieżyczki. Do świątyni tej wchodzi się przez bramę w arkadach jednej z tych kamienic. Najpierw na niewielki dziedziniec, a następnie do wnętrza.
Są w nim liczne cenne zabytki sztuki gotyckiej, m.in. piękne tabernakulum z bocznymi skrzydłami, cynowa chrzcielnica z 1414 roku, rzeźby Drogi Krzyżowej, ambona i kamienny baldachim z 1430 roku. A także wspaniałe epitafia nagrobne, wśród których szczególnym zainteresowaniem ze względu na osobę, której zostało poświęcone, cieszy się nagrobek duńskiego astronoma Tycho de Brahe (1546-1601). W latach 1599-1601 pracował on na dworze cesarza Rudolfa II i w Pradze zmarł. Z ozdób zewnętrznych najcenniejszy jest wspaniały portal północny z 1390 roku z reliefami przedstawiającymi Mękę Pańską.
Średniowieczny Tyn
Nie wszyscy wiedzą, że Tyn był we wczesnym średniowieczu samodzielną osadą handlową, która posiadała własną komorę celną oraz dwie bramy czynne aż do XVI wieku. Jej początki były bowiem wcześniejsze, niż obecnego rynku. Praga rozwijała się przecież początkowo jako podgrodzie zamku na lewym brzegu Wełtawy. I dopiero w XI wieku miasto rozszerzyło się na jej wschodni brzeg, rozwijając wokół rynku, który z czasem stał się jego centrum handlowym i komunikacyjnym. W zespole budynków Tynu jest m.in. uroczy Dziedziniec tyński.
Bezpośrednio przy rynku, u wylotu nań ulicy Paryskiej, stoi inny kościół, barokowy św. Mikołaja z lat 1732-1735, zbudowany na miejscu starszego, z XII wieku. Jest to świątynia Czechosłowackiego (!) Kościoła Husyckiego z bardzo ciekawym wnętrzem. Pod tym samym wezwaniem, co bardziej sławny kościół św. Mikołaja (sv. Mikuláše) na Małej Stranie. W rynku stoi również duży pomnik czeskiego kaznodziei, duchownego, filozofa, profesora Uniwersytetu Karola i reformatora kościoła – prekursora protestantyzmu Jana Husa (1369-1415). W br. obchodzone jest 600 – lecie jego śmierci na stosie w Konstancy.
To trzeba zobaczyć!
Spalonego żywcem, mimo iż posiadał „list żelazny" gwarantujący mu nietykalność. Został jednak uznany przez odbywający się tam sobór Kościoła katolickiego za groźnego „heretyka" i stracony. To jedna z haniebnych kart jego historii, uznana przez Watykan za taką dopiero współcześnie. Zabytkowe są również niemal wszystkie budowle przy ulicach w najbliższym otoczeniu rynku. Znajduje się wśród nich, przy ul. Jakubskiej, jeszcze jedna historyczna świątynia – barokowy kościół św. Jakuba. Najcenniejszym dziełem sztuki w jego wnętrzu jest drewniana Pieta z XVI wieku. Partery budynków przy rynku zajmują przede wszystkim restauracje, piwiarnie i kawiarnie oraz ekskluzywne sklepy.
Są w nich również hotele i pensjonaty, galerie oraz siedziby zamożnych firm. Chociaż również mieszkania. Podobnie jest na sąsiednich ulicach, uliczkach i w zaułkach. Można chodzić po nich godzinami, o różnej porze dnia i nocy. Oglądać detale i ciągle znajdować coś nowego. Bo przecież Praga jest jednym z najbardziej fascynujących miast Europy, zaś jej Starówka perłą w tej perle. I każdy, kto tylko może, powinien ją zobaczyć przynajmniej raz w życiu. Ale ostrzegam: jak już ją chociaż trochę pozna, to będzie się do niej, jak ja, wracać przy każdej okazji.
