„Sudety to według wielu krajoznawców najciekawsze góry w Polsce. Mało który region kraju może równać się z nim pod względem różnorodności krajobrazów, bez liku atrakcji przyrodniczych, zawiłości dziejów i bogactwa kulturowego. To także kraina tajemnic – osnutych legendami zamków i opuszczonych dworów, zagadkowych podziemnych budowli, zmurszałych fortyfikacji i zapomnianych górniczych sztolni. Refugium śladów dawnych kultur i lapidarium krzyży pokutnych, rewir tajemniczych ścieżek poszukiwaczy skarbów i kryjówek przemytników. Dziedzina Liczyrzepy, Waligóry i kopalnianych gnomów…”.
W przewodniku tym, obejmującym cały obszar tych gór i ich pogórza po obu stronach polsko – czeskiej granicy, a fragmenty również niemieckiej są, na rozkładanych stronach wewnętrznych okładek, mapki regionu z zaznaczonymi na nich czarnymi kolorowymi punktami z białymi numerami tras, a także ich 1-2 stronicowe, bardziej szczegółowe we właściwych miejscach. Są również, podobnie jak w innych przewodnikach tej serii, schematy tras z zaznaczonymi miejscami postojowymi lub wartymi szczególnej uwagi. A także ikonki informujące o parametrach trasy (pętla czy tranzyt, długość, suma przewyższeń, czas trwania wycieczki i stopień jej trudności), i jej charakterze: historia, geologia, rozległe widoki, możliwości obserwacji botanicznych, ornitologicznych i obserwacji zwierząt, zabytki – osobno techniki, kultura i sztuka oraz etnografia i folklor.
Mocną stroną tego przewodnika są dobre zdjęcia, w tym kilka wspaniałych zwierząt. Jest w nim 8 obszernych, 2-4 stronicowych wkładek monotematycznych oraz sporo, niestety nie ujętych w indeksie, co utrudnia ich odszukiwanie, krótszych informacji i ciekawostek w ramkach włamanych w tekst. Autor proponuje 30 wypraw i wycieczek pieszych, 15 rowerowych, 2 spływy kajakowe i 9 możliwości („Spróbuj czegoś nowego”) innego sposobu aktywnego spędzania czasu w tych górach. Każda z tras jest numerowana, zawiera od 2 do 4, wyjątkowo nawet 6 opisów szczególnie polecanych miejscowości, obiektów czy miejsc. Przeważnie krótkich, ale niekiedy dosyć obszernych. No i zdjęcia oraz wspomniane mapki i ciekawostki. A także informacje praktyczne na kolorowym tle, łatwe do zauważenia.
Trasy, cele i atrakcje na lub w nich są różnorodne, a już same ich tytuły przeważnie zachęcają do wybrania się w tamte strony. M.in. „Najpiękniejsze karkonoskie wodospady”. „Piękno kotłów polodowcowych”. „Góry Krucze – nieznany klejnot Sudetów”. „Stromiznami Gór Suchych”. „Między szczelinami Szczelińca”. „Skalne grzybobranie”. „Czeski zakątek i Błędne Skały”. „Zapomniane osady Gór Złotych”. „Wycieczka po fortyfikacjach Srebrnej Góry”. „Wyprawa na śląski Olimp”. „Nad pięknym, modrym… Bobrem”. „Perła baroku i Skalne Miasto”. „Przez Piekło nad Rozkosz”. „Górska pętla wokół twierdzy”. Nie mniej warte przeczytania są wspomniane informacje i ciekawostki w ramkach włamanych w tekst.
M.in.: „Tropem Wiedźmina”. „Zatrzymane wahadło”. „Nieustraszona Blažková. „Hanč i Vrbata – historia górskiej przyjaźni”. „Skąd się wzięły kotły lodowcowe?”. „Dlaczego Śnieżka jest taka wysoka?”. „Z Rudaw w Himalaje”. „Motyl przywrócony z martwych”. „Sudeckie Tatry”. „Zmartwychwstałe miasto”. „Wulkaniczne wyspy”. „Pierwszy stołowogórski przewodnik”. „Jak powstają górskie grzyby?”. „Kawałek Tybetu w Sudetach”. „Dobra pani Marianna Orańska”. „Niechciana wieża”. „Kasztelan Jędrek”. „Niedobra księżniczka”. „Fałszywy wąwóz”. „Kraina wygasłych wulkanów”. „Trzy drogi krzyżowe”. „Nietoperze w sztolni”. „W poszukiwaniu kwiatu paproci”. „Jeleń Krzywoustego”. „Śląski Rembrandt”. „Śląska Fudżijama”.
W rozdziale „Spróbuj czegoś nowego” znajduje się sporo informacji na temat parków rowerowych i ciekawych trasach z nich. Stadnin koni oraz szlaków, którymi najlepiej czy najciekawiej można przemieszczać się w siodle. Wybranych miejsc dla uprawiania paralotniarstwa oraz wspinaczek – a jest ich sporo. Dodatkowo „żelaznych dróg”, nazywanych w Alpach włoskich ferratami, czyli trudnych tras górskich z zabezpieczeniami w postaci łańcuchów i klamr, których pokonywanie wymaga odpowiedniego przygotowania i wyposażenia. Przy czym opisane są te drogi nie tylko w polskiej, ale również czeskiej i niemieckiej części Sudetów z informacjami o instruktorach i przewodnikach po nich. Są też informacje i opisy eksploracji sudeckich jaskiń oraz miejsc poszukiwania skarbów – agatów, ametystów, chryzopazów czy skamieniałości. A także propozycje wolontariatu w parkach narodowych. W sumie mnóstwo ciekawych informacji tekstowych i wizualnych, rad i sugestii co, gdzie i jak poznawać lub przeżywać w Sudetach i na ich pogórzu. Trudno takiego przewodnika nie polecić!
SUDETY PEŁNE WRAŻEŃ. Przewodnik Bezdroży z serii Activebook. Autor: Marcin Winkel. Wyd. I, Helion, Gliwice 2022, str. 317, cena 54,90 zł. ISBN 978-83-283-8635-8
