A więc miejscom, z których, jak się w nich mieszka na stałe, uciekać trzeba i warto. Dawna stolica Polski, a obecnie Małopolski, miasto, przynajmniej z dużych, z największą koncentracją smogu i fatalnego powietrza, szczególnie zasługuje na „ucieczki”, chociażby na kilka godzin, czy weekend. Mimo iż w tym samym czasie „walą” do niego tłumy turystów pragnących poznać, czy odświeżyć, znajomość krakowskich zabytków i tamtejszych niezliczonych atrakcji. Przy czym położenie Krakowa, jako miejsca wypadowego na krótsze i dłuższe wycieczki, jest wyjątkowo znakomite.
Na mapce umieszczonej na wewnętrznych stronach tylniej okładki przewodnika, widać zasięg, oznaczonych różnymi kolorami, miejsc, których odwiedzenie proponuje autor. Jest ich 60 i sięgają na północy Kielc i Chęcin, na południu Zakopanego, Tatr i Pienin, na zachodzie podziemi Zabrza i Tarnowskich Gór, a na wschodzie Ziemi Staszowskiej, Tarnowa, Biecza i Gorlic oraz Beskidu Niskiego. Jest w czym wybierać. Przewodnik napisany, jak zwykle ciekawie i kompetentnie, przez Krzysztofa Bzowskiego, autora kilkudziesięciu już innych przewodników, także po obcych krajach, i niedawno recenzowanego przeze mnie na naszych łamach „Krakowa” wydanego w serii travelbooków.
Adresowany, sądząc po szacie graficznej, w której obok blisko 130 kolorowych zdjęć znajduje się mnóstwo ilustracji w konwencji dziecięcej, także do ludzi młodych, zawiera głownie informacje „w pigułce”, ale obejmujące najważniejsze fakty. Krótkie, jednostronicowe wstępy poprzedzające rozdziały – propozycje wycieczek w zależności od czasu ich trwania, zachęcają do „ucieczek” z miasta. 65-ciu krótkich, kilkugodzinnych, 128 całodniowych i 140 weekendowych. Ich trasy znajdują się zarówno we wstępnej części przewodnika stanowiąc spis jego treści, jak i poszczególnych rozdziałów.
Wśród najkrótszych wypadów poza miasto autor zachęca przede wszystkim do poznawania, lub odpoczywania tam na łonie przyrody, jego najbliższych okolic, a częściowo także na obrzeżach. Sikornika via Salwador. Lasu Wolskiego czy Lasku Mogilskiego. Fortu 44 „Tonie”, jednego z zespołu austriackiej Twierdzy Kraków. Klasztoru cystersów i kościoła św. Bartłomieja w Nowej Hucie. Czy dolin: Bolechowskiej, Będkowskiej, Kobylańskiej, Racławki i podkrakowskich jaskiń. Oczywiście w ramach proponowanych i opisanych tras pieszych czy rowerowych. A także Wieliczki, będącej już niemal przedmieściem Krakowa odległego o kilkanaście minut jazdy autobusami miejskimi czy koleją.
Wśród nieco dalej położonych propozycji krótkich wypadów za miasto są m.in. Dębno, Puszcza Niepołomicka oraz jeszcze kilka innych miejscowości i miejsc. Informacje o nich, z krótkimi, zachęcającymi do poznania wstępami, ograniczają się do podstawowych, ale z wieloma wyodrębnionymi konkretnymi, a także w ramkach o dojeździe oraz informacjami praktycznymi. Ponadto ciekawostkami w ramkach wzbogacającymi wiedzę o tych miejscach, ich historii, legend, podań, itp. Podobnie jest w przypadku wycieczek całodniowych i weekendowych. Również zaznaczone są ich trasy z uwzględnieniem miejscowości i miejsc w których warto się zatrzymać i coś zobaczyć, skorzystać z miejscowych atrakcji czy zjeść.
Wśród jednodniowych autor proponuje m.in. Tyniec, Ojców i Pieskową Skałę, Ogrodzieniec i Smoleń, Jędrzejów, Tarnów, Lipnicę Murowaną, Bochnię, Rabkę-Zdrój, ale także, oczywiście, góry: Małe Pieniny, Gorce, Turbacz na rowerze. Z innych miast Wadowice i Oświęcim. Celem opisanych wyjazdów weekendowych natomiast mogą być m.in. Chęciny i ich okolica, Szlak Orlich Gniazd, Kielce, Busko-Zdrój i Pondzie, Krynica-Zdrój, Nowy i Stary Sącz, Szczawnica i Pieniny itd. Dodatkowo można wybrać się w „Podroż ze smakiem”, czyli na regionalne przysmaki. Np. na Święto Kiełbasy Lisieckiej w Czernichowie, Małopolski Festiwal Smaku w Oświęcimiu, Karpia w Zatorze.
Na Biesiadę u Bartnika obok skansenu w Stróżach, Oscypek Fest w Żywcu, czy Małopolskie Święto Czosnku w Prandocinie. Ewentualnie na Kociołek Galicyjski w Miasteczku galicyjskim w Nowym Sączu lub Święto Fasoli w Zakliczynie. A to nie koniec możliwości gastronomicznych w odległości weekendowej od Krakowa. Są także specjalne imprezy dla dzieci. Ponadto wypoczynek na słonecznych plażach, bynajmniej nie nad ciepłymi morzami, czy sporty wodne oraz żeglarstwo. Starcza tych propozycji nie na jeden czy kilka, ale bardzo wiele wycieczek bliższych i dalszych. Oczywiście nie tylko dla mieszkańców Krakowa, ale i innych miast w jego okolicach. Bo przecież i z nich warto się ruszać…
Cezary Rudziński
KRAKÓW. UCIECZKI Z MIASTA. Ilustrowany Przewodnik Weekendowy Bezdroży, Autor: Krzysztof Bzowski. Wydawnictwo Helion, wyd. I, Gliwice 2021, str. 366, cena 69,90 zł. ISBN 978-83-283-7348-8
