Pracował na dworze cesarza Wudi, jako urzędnik. Zajmował się astrologią i zreformował kalendarz. Napisał monumentalne dzieło pt: „ Zapiski historyka", dzięki którym, jest uznawany za ojca chińskiej historii. Przez współczesnych, często jest nazywany chińskim Herodotem.
Sima Qian wychował się w Longmen niedaleko dzisiejszego Luoyangu. W wieku dziesięciu lat zaczął studiować klasyków chińskiego konfucjanizmu. Jego nauczycielami byli wybitni myśliciele tego nurtu Kong Anguo i Dong Zhongshu. Kiedy ukończył dwadzieścia lat, ojciec wysłał go w podróż po kraju, aby poznał jego granice i nauczył się samodzielnego życia. On nie zmarnował tego czasu. W trakcie podróż zbierał materiały, które później posłużyły mu do napisania „Zapisków historyka". Odwiedził miejsca znane z chińskiej mitologii oraz spotykał się z wieloma wybitnymi ludźmi tamtej epoki. Swoją podróż zakończył około roku 112 p. n. e, wtedy objął on stanowisko niższego urzędnika na dworze cesarza Wudi. Sima Qian szybko awansował. Jego zdolności logicznego myślenia i błyskotliwy intelekt zostały szybko zauważone. W 111 r. p. n. e. Wudi wysłał go, jako swojego namiestnika, na inspekcję nowo podbitej prowincji.
W 110 roku umarł jego ojciec Sima Tan, który w spadku zostawił mu swój dziedziczny tytuł urzędnika cesarskiego i niedokończoną pracę na temat historii Chin. Na łożu śmierci ojciec przekazał mu nakaz, aby to on kontynuował jego dzieło. I tak, około 109 roku p. n. e. Sima Qian zabrał się do pracy nad „Zapiskami historyka". To, jedno z najwspanialszych dzieł chińskiej literatury. Pisał je do 991 r. p. n. e, czyli przez większą część swojego życia. Kiedy ukończył pracę, jego kronika historii Chin, obejmowała całą historię państwa, aż do czasów mu obecnych. Wiadomo, że Sima Qian stworzył dwie takie same kopie swojego dzieła. Jedną podarował bibliotece cesarskiej, która niestety spłonęła. Drugi egzemplarz księgi został ukryty, najprawdopodobniej, w jednym z klasztorów konfucjańskich, gdzie przetrwał do dzisiaj. Niestety, napisanie „Zapisków historyka", kosztowało go o wiele więcej.
W 99 roku, Sima Qian popada w wielkie tarapaty. Nieopatrznie, podczas narady wojennej stanął on po stronie swojego przyjaciela generała Li Lianga, oskarżonego przez cesarza o spowodowanie klęski kampanii wojennej. Za karę, został wtrącony do więzienia i skazany na śmierć. Tej kary, mógł uniknąć tylko na dwa sposoby: albo wykupić się ogromną sumą pieniędzy lub poprzez poddanie się kastracji. Sima Qian nie miał pieniędzy. Więc wybrał kastrację. Wolał hańbę od śmierci. Ponieważ obiecał ojcu, że dokończy jego dzieło. Po wyjściu z więzienia, zostaje ponownie przyjęty na stanowisko - sekretarza cesarza, pomimo hańbiącej go kastracji. Rozpoczął, tym samym nową dworską tradycję. Od tej chwili, stanowisko sekretarza dworu powierzano tylko i wyłącznie eunuchom.
Oprócz pracy historyka i osobistego sekretarza cesarza, Sima Qian zapisał się w pamięci współczesnych, jako wielki astrolog. W 105 roku p. n. e. został wybrany do grupy uczonych, którzy opracowali reformę kalendarza chińskiego. Razem z Tang Du, Deng Pingiem, i Luo Xiahongiem dokonał dokładnego pomiaru czasu i opracował nowy kalendarz nazywany Taichuli. Według niego rok liczył 365, 25 dnia i podzielony był na dwanaście miesięcy księżycowych. Dzisiaj, uważa się, że był to najdokładniejszy kalendarz starożytnych Chin i jeden z najdokładniejszych w całej starożytności.
Sima Qian ostatecznie opuścił dwór cesarski około roku 990 r. p. n. e. Przeszedł na emeryturę. Mało jest wiadomo o jego dalszych losach. Najprawdopodobniej umarł on około roku 985. Grobowiec i świątynia poświęcona jego pamięci, znajdują się w Zhichuan, w dzielnicy Hanchengu, w prowincji Shaanxi.
{jumi [*6]}
