środa, kwiecień 24, 2024
Follow Us
piątek, 23 listopad 2012 15:16

Czechy: Srebro, uran i sanktuarium w Přibramie

Napisane przez
Oceń ten artykuł
(0 głosów)
Sanktuarium maryjne Svata Hora Sanktuarium maryjne Svata Hora fot. Cezary Rudziński

Zaledwie 70 kilometrów na południe od Pragi leży 35–tysięczne miasto Přibram. Ma ono bogatą przeszłość i ciekawe zabytki, ale często jest pomijane w polskich przewodnikach. Kiedyś było to sławne i zamożne miasto.

Miasto założone w XIII w. było sławne i zamożne ze względu na kopalnie, w których przez wieki wydobywano rudę srebra, ołowiu i antymonu. Szacuje się, że wydobyto ogółem 3,6 milionów ton rud srebra i 750 milionów ton ołowiu. Później, gdy zasoby przetapianego na miejscu srebra, wyczerpały się, znaleziono i eksploatowano, zwłaszcza w I połowie XX wieku – rudę uranową. Wysyłano ją do Związku Radzieckiego, co było jedną z najściślej strzeżonych tajemnic.

 

 

Muzeum Górnictwa

Warto przypomnieć, że to w odpadach rudy uranowej pochodzącej z Czech, z kopalni w leżącym na północ od Karlovych Warów Jáchymovie, Maria Curie-Skłodowska z mężem Piotrem odkryli w 1889 r. dwa nowe pierwiastki: rad i polon, uzyskując za to w 1903 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

Gdy złoża w Přibramie wyczerpały się definitywnie w II połowie XX wieku, na terenie trzech kopalń z XVIII i początku XIX wieku zorganizowano muzeum górnictwa. Mieści się ono w dzielnicy Brzozowe Góry (Březové Hory), a wejście do niego jest w nieczynnej kopalni Ševčinský důl. Dawne sztolnie i korytarze zwiedzać można oczywiście tylko z przewodnikiem – emerytowanym górnikiem. Warto, bo wieża wyciągowa tej kopalni wpisana jest na Listę zabytków technicznych UNESCO. Na dole zaś, na głębokości ponad 1,5 kilometrów, zwiedzający odbywają kilkusetmetrową podróż podziemną kolejką i oglądają kopalniane urządzenia.

 

Perła baroku

W trochę sennym obecnie miasteczku zachowało się kilka zabytkowych kościołów i obiektów świeckich. Najcenniejszym z nich jest kościół św. Jakuba z metryką od XIII wieku, a więc z okresu powstawania miasta. Sławniejsze od niego jest jednak katolickie sanktuarium maryjne Svata Hora – na górującej nad miastem Świętej Górze – główny cel pielgrzymek w Czechach. W przeszłości było ono nawet największym i najsławniejszym miejscem pielgrzymkowych w cesarstwie austro-węgierskim, chociaż konkurencji mu przecież w tym katolickim kraju nie brakowało.
Jest to jeden z najcenniejszych zabytków wczesnego baroku w Czechach. W końcu XVI wieku stała w tym miejscu drewniana kaplica, a w niej drewniana figurka Madonny. Jej kult maryjny rozwinęli jezuici, przebudowując kościółek, a właściwie budując od nowa bazylikę z kaplicą Wniebowzięcia, w której umieścili tę sławną, „cudami słynącą" figurkę. Wspaniale zachowane do naszych czasów sanktuarium było dziełem włoskiego architekta Carla Lurago, jednego ze znakomitych reprezentantów tego zawodu oraz rzeźbiarzy epoki.
Był on także autorem kilkudziesięciu nowych lub przebudowywanych w stylu baroku kościołów, zamków i rezydencji w Czechach, na Śląsku, w Austrii i Bawarii. Bazylikę i cały zespół przybramskiego sanktuarium wzniesiono w latach 1658-1675. W tutejszym kościele są także inne kaplice, a wewnątrz zabytkowe barokowe ołtarze.
Jest to jeden z licznych w Czechach obiektów wartych nawet specjalnej podróży. A przy okazji zobaczenia innych ciekawych miejsc w tym dawnym górniczym mieście.

{jumi [*6]}

a