{jumi [*4]}Opłatę elektroniczną za korzystanie z sieci 1560 km wybranych odcinków dróg krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA zobowiązani są wnosić kierowcy pojazdów i zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) powyżej 3,5 t. Nowy system, powstały w miejsce dotąd obowiązującego - winietowego - pozwala na pobieranie opłaty w zależności od intensywności korzystania z dróg zarządzanych przez GDDKiA. Zbudowany został w Polsce w rekordowo szybkim czasie ośmiu miesięcy, licząc od podpisania umowy z wyłonionym w drodze przetargu wykonawcą – firmą Kapsch TrafficCom AG do chwili faktycznego uruchomienia systemu. Jak napisał zespół specjalistów z Centrum im. Adama Smitha pod kierunkiem prof. Aleksandra Surdeja rozpoczęcie funkcjonowania systemu viaTOLL nastąpiło jednak z dwudniowym opóźnieniem, co stało się pretekstem do publicznej dyskusji na temat jakości wdrożenia systemu i konsekwencji jego wprowadzenia. Tymczasem opóźnienie powstałe na skutek konieczności korekty usterki technicznej (wykonawca zgodził się ponieść za nie karę i zrekompensować utracone przez Krajowy Fundusz Drogowy wpływy) jest czymś mało istotnym w stosunku do opóźnień wygenerowanych przez rząd, ministerstwo infrastruktury i sam przebieg procedury wyłaniania wykonawcy.
O racjonalności wprowadzenia nowego systemu rządy naszego kraju wiedziały nie tylko dzięki Dyrektywom UE z 1999 i 2006 roku, ale także z dzięki kompetencjom technicznym urzędników MI i GDDKiA, którzy z pewnością wiedzieli o nowych technologiach pobierania opłat. O ile jednak rządy Czech był w stanie wprowadzić system elektronicznego poboru opłat w 2007 r., a rząd Słowacji (aby poprzestać tylko przy państwach nam najbliższych) w 2010 r., to w Polsce impulsem do działań stała się dopiero ustawa z dnia 7 listopada 2008 r., która zapowiedziała wprowadzenie opłaty elektronicznej dopiero z dniem 1 lipca 2011 r. Przetarg na wyłonienie wykonawcy ogłoszono jednak dopiero 29 grudnia 2009 r., zwycięzcę ogłoszono 1 października ub.r., a 2 listopada 2010 r. podpisana została z nim umowa. Przetarg nie przebiegał bez zakłóceń. Na skutek protestów czas trwania przetargu wydłużył się o 1 miesiąc, a termin złożenia ofert końcowych przesunięty został o 2 tygodnie w stosunku do przyjętego planu. Stwierdzić należy, że skutki opóźnień wywołanych decyzjami politycznymi i konfliktową naturą procesu przetargowego znacznie przewyższają negatywne konsekwencje dwudniowego opóźnienia spowodowanego technicznymi trudnościami po stronie wykonawcy. Poczynione przez Centrum im. A. Smitha obserwacje sugerują, że istotne opóźnienie powstało na skutek braku politycznej determinacji i prawdopodobnie wiedzy o nowych technicznych możliwościach oraz konfliktowej natury procesu wyłaniania wykonawców w drodze publicznego przetargu w Polsce.
{jumi [*9]}
