Konto w banku ma tylko ¾ Polaków

{jumi [*4]}Konferencję otworzył wiceprezes NBP, Piotr Wiesiołek, który przypomniał, że rok 2010 został ogłoszony przez Parlament i Radę Unii Europejskiej rokiem walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. – Trzeba pamiętać, że wykluczenie finansowe jest nie tylko polskim problemem, ale i europejskim – dodał Piotr Wiesiołek. A wykluczenie finansowe – jak podkreślił – jest jednym z elementów wykluczenia społecznego. Przypomniał także, że NBP, dostrzegając rangę problemu podjął się współtworzenia „Programu rozwoju bezgotówkowego w Polsce na lata 2010-2013”. Jak wyjaśnił Adam Tochmański, dyrektor departamentu systemu płatniczego NBP, który przygotował konferencję: jednym z celów tego Programu jest ograniczenie zjawiska wykluczenia finansowego. Powstała m.in. koncepcja utworzenia taniego czy bezpłatnego rachunku bankowego, dostępnego dla osób o bardzo niskich dochodach. Obecnie tylko kilka banków ma tego typu produkty – stwierdził Tochmański.
O skali zjawiska wykluczenia finansowego świadczą statystyki. Z danych NBP wynika, że na koniec 2009 r. w Polsce konto osobiste w banku lub SKOK-u posiadało 77,2 proc. dorosłych Polaków. To oznacza, że blisko 23 proc. osób nie może lub nie chce korzystać z usług bankowych. Gorsza sytuacja w UE była tylko w Rumunii i Bułgarii, a zbliżona we Włoszech, na Węgrzech i Łotwie. Dla porównania – w krajach skandynawskich poziom wykluczenia finansowego nie przekracza 1-2 proc.
Przyczyny wykluczenia finansowego wskazała m.in. prof. Małgorzata Iwanicz-Drozdowska z SGH. Wg niej te główne przyczyny to: koszty usługi bankowej (koszty prowadzenia rachunku bankowego), niska świadomość finansowa, niski poziom dochodów (w tym brak stałego zatrudnienia lub bezrobocie) oraz zamieszkiwanie w małych miejscowościach i na wsiach, gdzie nie ma oddziałów banków czy bankomatów. – Badania pokazały także, że jedna czwarta społeczeństwa nie korzysta z usług finansowych, w tym bankowych, bo nie widzi takiej potrzeby – mówiła profesor. Podkreśliła, że w Polsce – w przeciwieństwie do zachodnich krajów europejskich – wykluczenie społeczne pociąga za sobą wykluczenie finansowe. – W Europie Zachodnie jest odwrotnie – to wykluczenie finansowe determinuje wykluczenie społeczne – dodała. Prof. Dominika Maison z Uniwersytetu Warszawskiego wśród przyczyn wykluczenia finansowego wskazała także bariery psychologiczne (obawa przed nowymi technologiami) oraz brak zaufania do instytucji finansowych. – Jest jeszcze jeden czynnik, charakterystyczny dla Polaków – kult gotówki: lubimy dotykać pieniądze, gotówka daje nam poczucie bezpieczeństwa, bo wszędzie możemy nią zapłacić i pozwala kontrolować wydatki – mówiła Maison prezentując wyniki badań dotyczących barier przed korzystaniem z instrumentów finansowych.

{jumi [*9]}