Lux Film Days: Tabu

Zamierzeniem organizatorów LFD jest prezentowanie filmów oddających bogactwo, głębię i piękno europejskiego kina. Każdy z osobna porusza jakiś problem społeczny, ukazując widzom świat realistyczny lub wyobrażony, opowiadając o nim dosadnie lub z wyczuciem, przez pryzmat współczesności lub z nostalgią. + Obejrzyj i weź udział w debacie – zachęcają twórcy. Debaty, które znajdziecie na stronie luxprize.eu dotyczą dyskryminowania mniejszości romskiej (film CSAK A SZÉL), imigracji i widzianego z jej perspektywy konfliktu między tradycjami danej społeczności a aspiracjami jednostki (film IO SONO LI) oraz (politycznego) stanu świata, a na jego tle – sfery naszej prywatności (film TABU). Pierwsza część filmu Tabu zatytułowana „Raj utracony” (Paraíso perdido) toczy się we współczesnej Lizbonie, a jej głównym bohaterem jest Pilar, pięćdziesięciolatka będąca członkiem wspólnoty chrześcijańskiej z Taizé, która poświęca swój czas innym ludziom i rozmaitym szlachetnym inicjatywom. Zajmuje się przede wszystkim od czasu do czasu swoją będącą w podeszłym wieku sąsiadką, Aurorą, która cierpi na demencję starczą i jest przekonana, że prześladuje ją jej czarnoskóra służąca, Santa, oraz że opuściła ją jej własna córka. Oddanie Pilar nie wydaje się jednak spotykać z rzeczywistym uznaniem ani w jej najbliższym otoczeniu, ani ze strony tej starszej sąsiadki, która zamyka się w świecie swoich obsesji. Niespodziewana śmierć Aurory sprawi, że na jaw wyjdzie głęboko ukryta przeszłość, którą poznajemy w drugiej części filmu zatytułowanej „Raj” (Paraíso). Gian Luca Ventura, dawna miłość Aurory, wyjawi Pilar i Sancie sekretną historię starszej pani. Jest to historia miłości, z którą musieli się ukrywać i która połączyła ich w Afryce w portugalskiej kolonii w czasie pierwszych walk o niepodległość. Owa druga część filmu, naznaczona wspomnieniami, porzuca jednak realizm części pierwszej na rzecz estetyki dużo bardziej zdystansowanej, prawie onirycznej. Na większości widzów z pewnością duże wrażenie zrobi oryginalność estetyczna i kinematograficzna filmu Tabu, nakręconego w technice czarno-białej i w rzadko stosowanym formacie, ale będą mogli też zadać sobie pytanie dotyczące dokładnego znaczenia tego obrazu: film wyróżnia się zwłaszcza złamaniem chronologii narracyjnej, które przenosi nas z teraźniejszości w przeszłość, kierując naszą uwagę z jednej postaci na drugą: początkowo koncentrujemy się na postaci Pilar, mieszkanki Lizbony będącej osobą wierzącą i poświęcającą swe życie innym, a następnie skupiamy się na postaci Aurory, kobiety w podeszłym wieku cierpiącej prawdopodobnie na demencję starczą, której niespodziewana i romantyczna historia życia zostanie nam wyjawiona przez jej dawnego kochanka.
Reż. Miguel Gomes
Portugalia, Brazylia, Francja, Niemcy. 2012. 2 godzin
Obsada: Teresa Madruga (Pilar), Laura Soveral (Aurora w podeszłym wieku), Ana Moreira (młoda Aurora), Henrique Espírito Santo (Gian Luca Ventura w podeszłym wieku), Carloto Cotta (młody Ventura), Isabel Cardoso (Santa), Manuel Mesquita (Mário).
Nagroda im. Alfreda Bauera, Berlinale 2012
Data premiery: 1 marca 2013.
{jumi [*7]}