Rola Konstytucji RP w regulowaniu działalności przedsiębiorców
Zdaniem prof. Marcina Wiącka, Konstytucja RP stanowi podstawowy dokument regulujący wszystkie sfery życia społecznego, w tym działalność biznesową. Normy konstytucyjne często są adresowane bezpośrednio do przedsiębiorców, a obowiązki sprawozdawcze związane z CSR stanowią ich uzupełnienie.
Jednocześnie RPO wskazuje na znaczenie tzw. prawa miękkiego – dokumentów, które dostarczają wytycznych dotyczących wdrażania standardów ochrony praw człowieka w działalności biznesowej. W połączeniu z Konstytucją tworzą one podstawę do formalnych obowiązków sprawozdawczych, które wchodzą w życie od 2024 roku. Obowiązki te umożliwią weryfikację działań europejskich przedsiębiorstw pod kątem poszanowania praw człowieka.
Wsparcie RPO w rozwoju społecznej odpowiedzialności biznesu
Przyjmowanie skarg i wsparcie osób wykluczonych
RPO odpowiada na skargi obywateli, w tym pracowników, którzy czują się dyskryminowani przez pracodawców. Problemy te często wynikają z naruszeń prawa pracy i braku przestrzegania zasad równości szans. Rzecznik zauważa rosnącą liczbę zgłoszeń od osób doświadczających problemów w miejscu pracy.
Nagłaśnianie problemów społecznych i walka ze stereotypami
Prof. Wiącek podkreśla, że stereotypy – np. dotyczące osób starszych, niepełnosprawnych, cudzoziemców czy kobiet – stanowią istotną barierę w rozwoju CSR. RPO działa na rzecz ich eliminacji poprzez edukację i zwiększanie świadomości społecznej. Zmiana sposobu myślenia społeczeństwa i przedsiębiorców to jeden z priorytetów działań Rzecznika.
Wspieranie przedsiębiorców w działaniach CSR
Rzecznik Praw Obywatelskich zachęca do tworzenia przepisów prawnych, które umożliwią przedsiębiorcom łatwiejsze włączanie osób wykluczonych do rynku pracy oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju. Tworzenie takich regulacji jest niezbędne dla budowy bardziej inkluzywnego rynku pracy.
Interwencje w sprawach sądowych i administracyjnych
RPO angażuje się w sprawy, w których naruszane są prawa człowieka, dostarczając sądom perspektywy opartej na standardach praw człowieka. Dzięki temu przyczynia się do tworzenia precedensów w dziedzinie ochrony praw jednostek. Sądy często uwzględniają stanowisko Rzecznika w swoich orzeczeniach.
CSR w Polsce na tle Europy
Prof. Wiącek zaznacza, że polscy przedsiębiorcy coraz częściej dostrzegają znaczenie CSR i podejmują inicjatywy na rzecz równości szans i przeciwdziałania dyskryminacji. Dzięki nadchodzącym regulacjom sprawozdawczym, polski biznes ma szansę wzmocnić swoją pozycję na europejskim rynku, demonstrując poszanowanie dla praw człowieka i standardów zrównoważonego rozwoju.
Przyszłość CSR
Społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce wymaga zarówno odpowiednich regulacji prawnych, jak i zmiany mentalności społecznej. Konstytucja RP oraz prawo miękkie stanowią solidną podstawę do rozwijania CSR, ale kluczowa jest edukacja i eliminowanie szkodliwych stereotypów. Działania Rzecznika Praw Obywatelskich odgrywają istotną rolę w promowaniu standardów praw człowieka w biznesie, co może przyczynić się do budowy bardziej odpowiedzialnego i inkluzywnego społeczeństwa.
Czy polscy przedsiębiorcy sprostają wyzwaniom zbliżających się obowiązków? Wszystko wskazuje na to, że nadchodzące zmiany będą krokiem naprzód w europejskiej rywalizacji o miano lidera w zakresie CSR.
O projekcie
Powyższy materiał został opracowany na podstawie podcastu zrealizowanego w ramach zadania publicznego pt. „Rozwój misyjny i instytucjonalny Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego”. Podcast został sfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030.
Więcej informacji o Fundacji oraz o programie znajduje się na stronach: Fundacja XBW Narodowy Instytut Wolności
