Czy państwo polskie dysponuje systemowym programem pomocy dla rodzin żołnierzy i funkcjonariuszy poległych na służbie? Jak taka pomoc wygląda w innych europejskich – i nie tylko europejskich – państwach?

Pytanie dotyczą bardzo szerokiego zakresu, kilku ministerstw i różnych służb od wojska przez policję po służby specjalne, zapisów zawartych m.in. w ustawie o weteranach działań poza granicami państwa oraz zapisów zawartych w innych ustawach szczegółowych dotyczących wojska, policji i służb. Podwaliny pod ten system są zapisane w ustawach. Aktualnie nowelizacji podlega ustawa o weteranach. 

Niemniej zapewne jest sporo do zrobienia?

Wdrożono wiele dobrych rozwiązań ale nadal wiele brakuje nam do naszych sojuszników, u których także nie jest idealnie pomimo, że mają na tym polu więcej doświadczeń i większy budżet. Zawsze można zrobić więcej, mocniej wspierać weteranów i rodziny poległych. Należy zauważyć, że instytucje państwowe same nie zdołają zrealizować wszystkich zadań i zabezpieczyć wszystkich potrzeb.

Dlatego niezwykle ważnym elementem jest wykorzystanie potencjału organizacji pozarządowych takich jak Fundacja Dorastaj z Nami, oraz wsparcie tych organizacji przez rząd, biznes i przemysł. Pamiętajmy, że pomoc dla rannych i poszkodowanych oraz rodzin poległych nie polega wyłącznie na wypłacie odszkodowań i zadośćuczynień.

Pozostaje wiele innych kwestii takich jak leczenie, rehabilitacja, integracja, rekonwersja, przekwalifikowanie a w przypadku rodzin poległych także długofalowa opieka nad dziećmi i małżonkami, rodzicami oraz rodzeństwem poległych żołnierzy i funkcjonariuszy.

Jak wygląda opieka u naszych sojuszników?

USA to mocarstwo więc system działa tam w dużo szerszej skali – każdy stan ma odpowiednik Centrum Weterana, szpitale, domy weterana i szerokie wsparcie w rekonwersji. W przypadku państwa zachodnioeuropejskich duże doświadczenie mają Brytyjczycy, Francuzi, Holendrzy i Niemcy. Są jednak kraje, które wzorują się na rozwiązaniach przyjętych w Polsce – państwa środkowoeuropejskie np. Czechy, Słowacja, Węgry. Innym przypadkiem jest np. Ukraina.

Skąd idea Fundacji Dorastaj z Nami? Jak wyglądają efekty jej działań?

O powstaniu Fundacji zadecydowało 27 firm, które chciały zrobić coś dla dzieci osób, które zginęły w trakcie pełnienia służby publicznej. Wyjątkowość Fundacji Dorastaj z Nami polega na tym, że pomagamy dzieciom pracowników wszystkich służb publicznych. Wśród naszych podopiecznych są m.in. dzieci strażaków, ratowników górskich, żołnierzy, policjantów. Pomagamy dzieciom w całej Polsce.

Skupiamy się na dzieciach ale nie zapominamy o ich opiekunach, pracujemy długofalowo i systemowo.  Pomoc finansowa jest bardzo ważna. Fundacja Dorastaj z Nami od prawie 9 lat aktywnie wspiera swoich podopiecznych – dofinansowujemy ich naukę, zajęcia pozalekcyjne, kursy językowe i zawodowe, zapewniamy staże i pomoc psychologiczną.

Stworzyliśmy także innowacyjny, ogólnopolski system opieki doradców edukacyjnych – specjalistów z  zakresu pedagogiki, psychologii i doradztwa zawodowego. Towarzyszą oni osieroconym dzieciom na każdym etapie ich rozwoju, pełniąc rolę pozytywnego dorosłego w ich życiu. Pomagają w wyborze szkoły, odkrywają i pomagają wykorzystać mocne strony dzieci, wspierają w kłopotach typowych dla wieku. Dla rodziców organizujemy „Wakacyjną Szkołę Rodzica”, warsztaty psychologiczne, wydajemy poradniki.

Jak wygląda bilans działań Fundacji w liczbach?

Ponad 9 lat pracy zobowiązuje. Możemy być dumni z naszych działań. Pomogliśmy już ponad 230 dzieciom bohaterów. Aktualnie 120 dzieci znajduje się pod naszą stałą opieką, a grupa ta stale rośnie. Jest to poważne zobowiązanie, ponieważ pomagamy dzieciom nawet do 25 roku życia jeśli się uczą. Najmłodsze dziecko, które trafiło do nas miało 10 miesięcy. Tak więc przed nami długa, wspólna droga. Tylko w latach 2017- 2018 opłaciliśmy 366 wielogodzinnych spotkań z doradcami edukacyjnymi, 434 godzin terapii psychologicznej, 120 dzieciom corocznie współfinansujemy edukację.

Wszyscy podopieczni Fundacji są wyjątkowi. O każdym wiemy bardzo dużo. Z każdym związujemy się emocjonalnie, przeżywamy jego wzloty i upadki tak, jakby był naszą bardzo bliską osobą. Śledzimy z uwagą losy Łukasza, który został pilotem tak jak jego zmarły tata, Julki, która została strażakiem OSP tak jak jej tata, Rafała, który chce walczyć z przestępcami tak jak jego bohaterska mama, i wielu, wielu innych dzieci. Nawet te, które już nie są pod opieką Fundacji, ciągle mają z nami kontakt.

Czy Fundacja promuje również odpowiednie rozwiązania systemowe, które pozwolą usprawnić pomoc publiczną dla rodzin poległych?

Obecnie, przy współpracy służb publicznych, rozwijamy nasz nowy program Służba i Pomoc. Honorowy patronat nad nim objął BBN. Do programu mogą przystąpić wszyscy pełniący służbę publiczną. Głównym jego celem jest dodatkowe, pozasłużbowe zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonariuszom i ich rodzinom. Program Służba i Pomoc jest odpowiedzią na prośbę „gdyby coś się stało zajmij się moimi dziećmi”. Uczestnikom programu zapewniamy porady prawne i psychologiczne. Aktualnie poszukujemy firm, które chciałyby budować z nami system partnerski ze specjalnymi zniżkami i ulgami dla uczestników.

Fundacja Dorastaj z Nami zapewnia rodzinie uczestnika programu szerokie wsparcie. Dzieciom, których rodzice polegną, bądź ulegną wypadkowi na służbie w kraju lub na misjach poza granicami państwa, oferujemy stypendia na naukę do 25 roku życia, finansowanie zajęć pozalekcyjnych, wieloletnią pomoc doradcy edukacyjnego i zawodowego, pomoc w rozwijaniu pasji, terapię psychologiczną.

Żeby zapisać się do programu wystarczy wejść na stronę www.dorastajznami.org i w zakładce Służba i Pomoc wypełnić formularz. Program jest całkowicie bezpłatny.

Może kilka słów o partnerach Fundacji…

W naszej działalności bardzo ważne jest wsparcie środowiska biznesowego. Bez niego Fundacja nie mogłaby realizować swojej misji. Dlatego zawsze zachęcamy firmy do wspierania naszych podopiecznych. Zapraszamy do udziału w programie Koalicja: Razem dla Bohaterów. Daje on wiele możliwości wsparcia naszych podopiecznych w zależności od możliwości firmy: od Partnera Strategicznego Koalicji po Firmę Wspierającą. Wśród naszych Partnerów Strategicznych znalazły się już takie firmy jak Orange  S.A., Boeing i PKN Orlen S.A. Zapraszamy do dołączenia do tego znakomitego grona.

Współpraca z naszą Fundacją jest wartościową inicjatywą w obszarze CSR. Zapraszamy firmy do grona ekspertów na debaty z udziałem przedstawicieli mediów i służb publicznych, na uroczystą galę wręczenia stypendiów naszym podopiecznym, na cykliczne spotkania „Zwyczajni czy Bohaterowie?”, zapraszamy pracowników do udziału w warsztatach. To tylko część możliwości w zakresie współpracy.

Zachęcamy do współpracy także darczyńców indywidualnych. Proponujemy przystąpienie do grona członków Misji: Zawsze Wierni poprzez wspieranie naszych podopiecznych regularnymi, comiesięcznymi wpłatami. Można także zaoferować pojedynczą  darowiznę a także przekazać 1 % podatku.

Jak wygląda w społeczeństwie i wśród decydentów zrozumienie dla tego problemu i jego złożoności?

Coraz więcej firm, planując swoje strategie w obszarze CSR, dostrzega, że wsparcie służby publicznej jest wyrazem szacunku dla tych, którzy na co dzień ryzykują własnym życiem. W różnego rodzaju służbach mundurowych i ratownictwa w Polsce pracuje ponad 280 tys. Osób, jeśli doliczyć do tego ich rodziny i bliskich to statystycznie można przyjąć, że z ryzykiem i niezwykłym poświęceniem codziennie styka się grupa blisko 800 tys. osób, czyli ponad 2% populacji Polski. Tak dużej „społeczności” nie można przecież nie dostrzegać.

Zmienia się także na lepsze postrzeganie służb publicznych w społeczeństwie. Fundacja Dorastaj z Nami w ramach Kampanii „Dla Ciebie zginął żołnierz, strażak, policjant, a dla mnie tata” zorganizowała wystawę pod tym samym tytułem, ukazującą sylwetki bohaterów, rodziców naszych podopiecznych. Wystawa spotyka się z bardzo dobrym odbiorem społecznym. Zawitała ona do wielu miast Polski, była w Warszawie w Sejmie RP oraz w centrum Weterana działań Poza Granicami Państwa, Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, na Zamku Piastowskim w Raciborzu, w wielu klubach garnizonowych i ośrodkach edukacyjnych.