Firma doradcza Colliers International opublikowała najnowszy raport dotyczący sytuacji na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie oraz miastach regionalnych Polski.
{jumi [*4]}W Warszawie w 2009 r. odnotowany został znaczący spadek poziomu popytu i czynszów. Spadek stawek rozpoczął się jeszcze w ostatnim kwartale 2008 r., a największy miał miejsce w przypadku biurowców zlokalizowanych w centrum miasta. W trakcie całego roku dominowały niewielkie umowy najmu. Zawarto tylko cztery transakcje powyżej 5 tys. mkw. Wielkość nowej podaży w 2009 r. była podobna do tej z lat poprzednich, jednak wiele projektów planowanych na kolejne lata zostało zawieszonych lub odwołanych. Z powodu ciągłych problemów z otrzymaniem finansowania, nowa podaż w 2010 i 2011 roku będzie znacznie niższa od wcześniej planowanej. Chociaż poziom pustostanów w Warszawie wzrósł znacząco w minionym roku (do 7,3 proc.), to nadal pozostaje na stosunkowo niskim poziomie w porównaniu z innymi miastami Europy Środkowo-Wschodniej. Miasta regionalne również doświadczyły spadku popytu i wzrostu poziomu pustostanów. Kraków i Wrocław, największe rynki regionalne, cieszące się rekordowym zainteresowaniem ze strony najemców w poprzednich latach, zanotowały znaczny spadek aktywności. Do użytku oddano relatywnie dużą ilość powierzchni biurowych, ale większość z nich zasiliła zasoby Krakowa i Łodzi. Na skutek kryzysu i utrudnionego dostępu do finansowania deweloperzy zostali zmuszeni do zrewidowania swoich ambitnych planów odnośnie planowanych projektów, co szczególnie widać na przykładzie Wrocławia. Ogólnie na większości rynków regionalnych odnotowany został spadek stawek czynszu, jednak nie tak znaczący jak to miało miejsce w stolicy. Robert Karniewski, partner w Colliers International, ocenia: - nadal obserwowane jest duże zainteresowanie renegocjowaniem umów. Należy spodziewać się, że w 2010 r. udział renegocjacji w aktywności rynkowej będzie kształtował się na podobnym poziomie co w 2009 roku (20-30 proc.). Sytuacja ta będzie wynikać ze strategii funduszy inwestycyjnych, które jako właściciele nieruchomości są w stanie konkurować z deweloperami i zaakceptować dużo niższe stawki. Dodatkowo fundusze są bardziej otwarte na krótsze umowy najmu.
W Warszawie 2010 r. będzie jeszcze należał do najemców, jednak w ostatnim kwartale możemy spodziewać się zmiany sytuacji i mniejszej elastyczności właścicieli biurowców i deweloperów w zakresie oferowanych zachęt i warunków najmu – twierdzą autorzy raportu. Ich zdaniem w przypadku miast regionalnych, sytuacja może być bardziej zróżnicowana i zależeć będzie od zainteresowania najemców i deweloperów poszczególnymi miastami, jak również od dostępności powierzchni. - Chociaż istnienie dużych pustostanów jest dla wynajmujących bardzo niekorzystną sytuacją, to miasta, które dysponują obecnie znaczną ilością niewynajętej powierzchni w nowododanych do użytku projektach (np. Kraków i Łódź) lub te, gdzie wkrótce ukończone zostaną duże projekty, które nadal nie mają najemców (np. Katowice i Poznań) będą w stanie zaoferować biura dużym najemcom – mówi Marcin Kania z Colliers International.
{jumi [*9]}
