Słabe inwestycje hamują wzrost
Jednym z największych wyzwań stojących przed polską gospodarką jest niska stopa inwestycji. Według raportu WEI, Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w UE pod względem inwestycji w stosunku do PKB (17,7% w porównaniu do średniej UE wynoszącej 22,1%). Niski poziom inwestycji hamuje wzrost gospodarczy, ogranicza innowacyjność i utrudnia tworzenie nowych miejsc pracy.
Co jest przyczyną niskiej stopy inwestycji? Złożone procedury administracyjne i długi czas oczekiwania na pozwolenia mogą zniechęcać przedsiębiorców do inwestowania. Dodatkowo, częste zmiany przepisów i brak stabilności regulacyjnej tworzą niepewność dla inwestorów. Problemem jest również niedostateczna jakość infrastruktury drogowej, kolejowej i energetycznej, która może utrudniać prowadzenie działalności gospodarczej. WEI postuluje poprawę otoczenia biznesowego poprzez uproszczenie procedur, zapewnienie stabilności prawa i inwestowanie w infrastrukturę.
Innowacyjność poniżej średniej UE
Wydatki na badania i rozwój (B+R) w Polsce rosną, ale wciąż są poniżej średniej dla Unii Europejskiej (0,96% PKB w Polsce vs 1,52% w UE). Niska innowacyjność utrudnia polskim firmom konkurowanie na globalnym rynku i ogranicza możliwości wzrostu gospodarczego.
Jak zwiększyć innowacyjność polskiej gospodarki? Należy ułatwić innowacyjnym firmom dostęp do finansowania i wprowadzić ulgi podatkowe dla firm inwestujących w B+R. Ważne jest również promowanie współpracy między nauką a biznesem poprzez tworzenie centrów transferu technologii i wspólne projekty badawcze. Niezbędne jest także inwestowanie w kapitał ludzki poprzez doskonalenie systemu edukacji i promowanie kształcenia w kierunkach technicznych i informatycznych.
Rynek pracy: niskie bezrobocie, ale brakuje fachowców
Poziom bezrobocia w Polsce jest niski, co jest pozytywnym sygnałem. Jednak wyzwaniem pozostaje niedobór wykwalifikowanych pracowników w wielu branżach. Starzenie się społeczeństwa i emigracja zarobkowa pogłębiają ten problem.
Jak rozwiązać problem niedoboru pracowników? Konieczne są inwestycje w kształcenie i przekwalifikowanie poprzez programy szkoleniowe dla osób bezrobotnych i pracujących oraz dofinansowanie studiów podyplomowych. Ważne jest również stworzenie atrakcyjnych warunków do powrotu emigrantów, na przykład poprzez ulgi podatkowe i pomoc w znalezieniu pracy i mieszkania.
Demografia: ujemny przyrost naturalny zagrożeniem dla wzrostu
Ujemny przyrost naturalny to poważne wyzwanie dla długoterminowego wzrostu gospodarczego Polski. Malejąca liczba ludności w wieku produkcyjnym może prowadzić do spadku produktywności i obniżenia tempa wzrostu PKB.
Jakie działania mogą pomóc w poprawie sytuacji demograficznej? Potrzebne są długofalowe strategie prorodzinne, takie jak wsparcie finansowe dla rodzin, rozwój instytucji opieki nad dziećmi i promowanie modelu rodziny wielodzietnej. Należy również prowadzić politykę migracyjną przyciągającą cudzoziemców poprzez ułatwienie procedur uzyskiwania wiz i pozwoleń na pracę oraz programy integracyjne dla imigrantów.
Bilans Otwarcia 2024. Za i przeciw
Raport "Bilans Otwarcia 2024" ukazuje zarówno mocne, jak i słabe strony polskiej gospodarki. Aby Polska mogła osiągnąć długoterminowy wzrost gospodarczy i zwiększyć swój potencjał, konieczne są reformy strukturalne w obszarze inwestycji, innowacyjności, rynku pracy i demografii. WEI postuluje podjęcie działań na rzecz poprawy otoczenia biznesowego, wspierania innowacji, rozwiązywania problemu niedoboru pracowników i przeciwdziałania negatywnym trendom demograficznym.
