Reforma opieki zdrowotnej z zastrzeżeniami

{jumi [*4]}Zawarte w pakiecie ustawy proponują zmiany w wielu kluczowych obszarach systemu, takich jak: formy prawne i organizacyjne prowadzenia działalności leczniczej, polityka lekowa, polityka informacyjna, ustawa o zawodach medycznych, czy prawa pacjenta. Zdaniem KIG, ochronę zdrowia należy traktować jako istotną gałąź gospodarki narodowej oraz istotny czynnik wzrostu gospodarczego. Tylko kompleksowe działania oraz tworzenie czytelnych zasady funkcjonowania, umożliwią stworzenie systemu opieki zdrowotnej przyjaznego dla pacjenta i racjonalnego ekonomicznie. Niestety, przedstawionego przez rząd pakietu ustaw zdrowotnych, chociaż wprowadzają wiele pozytywnych zmian, nie można nazwać kompleksową reformę służby zdrowia. KIG przede wszystkim zwraca uwagę na brak określenia zakresu kompetencji i odpowiedzialności głównych podmiotów systemu opieki zdrowotnej. Z zaproponowanych w pakiecie ustaw nie wynika m.in., jakie zadania w zakresie polityki zdrowotnej państwa w nowym systemie przewidywane są dla ministerstwa zdrowia, NFZ, marszałków, wojewodów, starostów, wójtów.

KIG zgłasza krytyczne uwagi pod adresem projektu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Wprowadza on radykalne zmiany dotyczące zasady mechanizmów finansowania ze środków publicznych stosowania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych ingerując w funkcjonowanie hurtowego i detalicznego rynku obrotu tymi produktami m.in. przez wprowadzenie stałych cen oraz marż na wskazane produkty. Niepokój przedsiębiorców budzą przede wszystkim zapisy ustanawiające nowe warunki ekonomiczne i relacje pomiędzy producentami a regulatorem rynku. M.in. art. 11. wprowadza podatek stanowiący równowartość 3 proc. przychodu z tytułu objęcia refundacją uzyskanego przez producenta w roku kalendarzowym. W projekcie zapisano także liczne propozycje finansowych kar „dyscyplinujących” producentów leku. KIG ocenia, że te zapisy tworzą nieprzewidywalne i nieprzyjazne środowisko ekonomiczne dla producentów, których produkty są objęte systemem refundacji, co gorsza zagrożenie dla wyników ekonomicznych i działalności wytwórcy jet tym większe, im silniej jest on związany z polskim rynkiem. Wbrew intencjom ministerstwa, ustawa uderzy w krajowych producentów leków i to boleśnie, bo obniży o kilkanaście - kilkadziesiąt procent ich zyski. Będzie to prowadzić do osłabienia pozycji rynkowej krajowych firm wynikającego ze spadku rentowności, ograniczenia prac badawczo-rozwojowych i inwestycji. Spadek konkurencyjności polskich firm utrwali dominację producentów zagranicznych, co w konsekwencji doprowadzi do wzrostu kosztów leczenia nie tylko dla pacjentów, ale również kosztów programów lekowych (m.in. w chorobach nowotworowych) finansowanych centralnie z budżetu państwa.

W ocenie KIG wskazane jest:

- uzupełnienie uzasadnienia ustawy, a zwłaszcza Oceny Skutków Regulacji (OSR) przez przedstawienie ekonomicznych przesłanek zastosowanych środków, a w szczególności marż i cen stałych, do realizacji założonego celu ustawy,

- uzupełnienie OSR przez przedstawienie jej wpływu na funkcjonowanie i działalność podmiotów prowadzących hurtowy i detaliczny obrót produktami refundowanymi,

- poddanie ustawy, jako aktu normatywnego o szczególnej doniosłości społecznej, ekonomicznej i prawnej w rozumieniu § 12 ust. 2 Regulaminu pracy Rady Ministrów, ocenie Rady Legislacyjnej,

- wprowadzenie zmian w ustawie służących rozwijaniu dialogu pomiędzy przedsiębiorcami a państwem poprzez modyfikację i uszczegółowienie regulacji instrumentów dzielenia ryzyka, ograniczenie i uelastycznienie kar za naruszenie przepisów ustawy,

- wydłużenie vacatio legis, stworzenie skutecznych mechanizmów sądowej kontroli rozstrzygnięć administracyjnych przewidzianych w ustawie.

- powiązanie proponowanych regulacji ze zmianami w pozostałych ustawach zdrowotnych, tak aby racjonalizować zużycie leków poprzez zwiększone finansowanie ze środków NFZ procedur diagnostycznych i programów profilaktycznych w ramach kontraktowanych świadczeń z placówkami podstawowej opieki zdrowotnej i szpitalami, a także finansowanie nowoczesnych form kształcenia podyplomowego i zmian w programach nauczania uniwersytetów medycznych. Działania te można będzie dofinansować z oszczędności uzyskanych w wyniku wprowadzanej ustawy. Niewątpliwie będzie to bardziej efektywne niż finansowanie przerostów administracyjnych i działań Agencji Oceny Technologii Medycznych.

{jumi [*9]}