Konferencja naukowa: Zielona transformacja na terenach wiejskich
Podczas dwudniowej konferencji naukowej „Zielona zmiana w energetyce na terenach wiejskich: wybrane zagadnienia” ponad sześćdziesięciu przedstawicieli uczelni SGGW i UMCS podjęło temat zielonej transformacji na terenach wiejskich. Podczas sesji plenarnej eksperci wygłosili referaty naukowe, a podczas sesji panelowej odbyła się dyskusja na temat szans i zagrożeń tego procesu. Konferencja została zorganizowana przez Instytut Ekonomii i Finansów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Fundację im. XBW Ignacego Krasickiego.
Biogaz i biometan kluczowy w miksie energetycznym
Pierwszy z zaplanowanych referatów naukowych przedstawił dr hab. Piotr Sulewski, profesor SGGW. W swojej prezentacji poruszył temat biogazu i biometanu jako niezbędnego elementu polskiego miksu energetycznego. Jak zaznaczył dr Sulewski, Polska posiada znaczną możliwość produkcji biogazu rolniczego i biometanu, ale ten dotychczas wykorzystany był w niewielkim stopniu. „Rosnące ceny energii i polityka klimatyczna będą poprawiały względną opłacalność produkcji biogazu i biometanu, uszlachetnianie biogazu do biometanu poprawia efektywność, ale podnosi koszty i wymaga infrastruktury” – tłumaczył przedstawiciel SGGW. „Potencjał zawarty w substratach rolniczych ograniczony jest względami organizacyjnymi i logistycznymi, takimi jak na przykład rozdrobnienie gospodarstw”. Doktor Sulewski, poza wykorzystaniem biogazu rolniczego w miksie energetycznym, wykazał szereg zalet tego produktu. Jako jedną z najważniejszych wskazywał stabilność – biogazownie rolnicze mogą produkować energię nawet przez 8 000 godzin rocznie, działać niezależnie od pogody i być tanim źródłem utylizacji odpadów.
Fotowoltaika na terenach wiejskich
Dr hab. Marcin Wysokiński, profesor SGGW, przybliżył temat paneli fotowoltaicznych, stosowanych rozwiązań technologicznych oraz przyszłości tej metody pozyskiwania energii na terenach wiejskich. Fotowoltaika na terenach wiejskich zyskuje na popularności, w szczególności w kontekście zielonej transformacji energetycznej. Profesor Wysokiński przedstawił stanowisko przedstawiciela jednej z firm, która zajmuje się fotowoltaiką. „Elektrownia zbudowana o panele polikrystaliczne jest bardziej efektywna w porównaniu z tak zwanymi monokryształami, a inwestycja w farmy fotowoltaiczne jest znacznie niższa niż kilka lat temu. To pokazuje, jak rozwija się ta gałęź energetyki” – tłumaczył Szymon Malinowski, przedstawiciel firmy TermoSystemy Sp. z o.o. „W zakresie obrotu energią współpracujemy z Energą z Grupy Orlen, a nasza farma fotowoltaiczna jest najlepszym przykładem nie tylko rozwiązania dla transformacji energetycznej, ale także wykorzystania terenów wiejskich”. Malinowski zaznaczył, że tereny wiejskie można podzielić na dwa typy: agrofotowoltaikę, czyli na przykład zadaszenia nad polami, oraz pola, które nie nadają się pod uprawę. „Tym terenom można dać drugie życie, stawiając na nich farmy fotowoltaiczne” – dodał Szymon Malinowski.
Europejska certyfikacja CO2 dla rolnictwa węglowego
Dr hab. Beata Jeżyńska, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, poruszyła temat europejskich ram certyfikacji usuwania CO2 dla rolnictwa węglowego. „Jak czytamy w raportach, rolnictwo wciąż w dość dużej mierze odpowiada za ocieplanie klimatu i odpowiada od 10-12 procent globalnej produkcji gazów cieplarnianych w przeliczeniu na megatony, dlatego rolnictwo musi podjąć działania mitygujące. A głównym działaniem ma być sekwestracja, czyli wychwytywanie CO2 z upraw”. Jedynym działaniem prawnym, jakie możemy zaobserwować, są ekoschematy – mówiła prof. Jeżyńska. Ekoschemat, jak tłumaczyła profesor Jeżyńska, budowany jest na bazie dobrowolności przystąpienia i wprowadza zakres działań, które mają być podjęte przy realizacji upraw. Można pozyskać środki finansowe na realizację tego typu działań, a są przyznawane zgodnie z zasadą punktów za odpowiednio wdrażane procesy, a punkty przeliczane na wysokość dofinansowania. Jak zaznaczyła profesor Jeżyńska, wszelkie działania związane z wprowadzaniem zielonej zmiany wiążą się z finansami, by utworzyć mechanizm zachęcający do ich wprowadzania.
Zielone finanse na terenach wiejskich
O wprowadzaniu i wsparciu działań z zakresu zrównoważonego rozwoju na terenach wiejskich referat wygłosiła dr Magdalena Mądra-Sawicka z SGGW. Wśród działań z zakresu ESG (Environmental, Social, Governance) wydzieliła dla działań środowiskowych zmniejszenie wpływu praktyk rolniczych na środowisko, takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych, oszczędzanie wody i stosowanie zrównoważonych metod uprawy; dla działań społecznych – zapewnienie uczciwych praktyk pracy, promowanie różnorodności i integracji oraz wspieranie społeczności lokalnych; a w kontekście zarządzania/ ładu korporacyjnego – zapewnienie przejrzystości, odpowiedzialności i etycznego zachowania we wszystkich aspektach działalności rolniczej. „Wdrożenie ESG w rolnictwie może wiązać się z korzyściami takimi jak lepsze wyniki finansowe, zwiększona odporność na zmiany klimatu, lepsza reputacja i wartość marki oraz większe zaangażowanie interesariuszy” – referowała dr Mądra-Sawicka.
Debata i wnioski z konferencji
Drugiego dnia konferencji, prelegenci wygłaszający swoje referaty zasiedli wraz z innymi uczestnikami do dyskusji na temat szans i zagrożeń procesu zielonej transformacji na terenach wiejskich. Debata oparta była na podstawie przedstawionych referatów, które zachęciły przedstawicieli uczelni do rozmów na temat biogazu i biometanu, fotowoltaiki, zielonych finansów oraz rolnictwa węglowego. Zgodnie stwierdzili, że wyżej wymienione przyczynią się do ograniczenia gazów cieplarnianych, będą źródłem dochodu dla rolników oraz uzupełnieniem miksu energetycznego. Nie zabrakło także rozmów na temat inwestycji w źródła zielonej energii, których na polskim rynku jest coraz więcej, a liderem zielonej zmiany staje się Grupa Orlen, realizująca projekty z zakresu biogazu i fotowoltaiki, które są uzupełnieniem szerokiego wachlarza projektów prowadzących do ograniczenia emisji.
Organizatorem konferencji był Instytut Ekonomii i Finansów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Fundacja im. XBW Ignacego Krasickiego. Dofinansowano ze środków Fundacji ORLEN dla Pomorza. Patronat medialny nad konferencją objęła Polska Agencja Prasowa.